Amerika ismi nereden gelmiştir? Martin Waldseemüller Kimdir?

0
Advertisement

Amerika kıtasının ismi nereden gelmektedir? Amerika ismini ilk kullanmıştır? Amerika isminin nereden geldiği ile ilgili olarak genel bilgiler.

Amerika, Yenidünya olarak da bilinir, Batı Yarıküre’de yer alan, yeryüzünün sırasıyla üçüncü ve dördüncü büyük kıtaları olan Kuzey Amerika ile Güney Amerika’dan oluşan kara kütlesidir.

Amerika ismi nereden gelmiştir?

Amerika” adı, bazı tarihçilere göre 1497’de Kuzey Amerika kıtasına ulaşmış olan İtalyan tüccar ve denizci Amerigo Vespucci’nin onuruna, ilk kez Alman coğrafyacı Martin Waldseemüller’in Cosmographiae introductio (1507; Kozmografyaya Giriş) adlı yapıtında kullanılmıştır. Waldseemüller’in, Kristof Kolomb’un Amerika karalarına yaptığı gezilerden (1492-1504) haberi olmadığı anlaşılmaktadır. Batı Yarıküre’deki kara kütleleri için kullanılan “Yenidünya” (Latince Mundus Novus) terimi de, ilk kez, Vespucci’nin 1504’te yayımlanan mektuplarında yer almıştır.

Amerika” adını alan ve kuzeyde Labrador’dan güneyde Patagonya’ya kadar uzanan karalar, yakın yıllara değin tek bir kıta olarak kabul edilirdi.

Martin Waldseemüller'in Haritası

Martin Waldseemüller’in Haritası

Ama 80 km’ye kadar daralan Panama Kıstağından kuzeye doğru genişleyen bölümünün Kuzey Amerika, güneye doğru genişleyen bölümünün ise Güney Amerika adıyla iki ayrı kıta biçiminde sınıflandırılması giderek yerleşmiştir. Kuzey Amerika’nın, Meksika ile Panama Kıstağı arasında kalan kesimi Orta Amerika olarak bilinir. Bazı uzmanlar Kuzey Amerika kıtasını, Panama Kıstağı yerine, daha kuzeyde Meksika içindeki Tehuantepec Kıstağından başlatır ve “Orta Amerika” terimi Panama Kıstağı ile Tehuantepec Kıstağı arasındaki bölgeyle sınırlanır. Bu adlandırmaya göre Meksika’nın bir bölümü Kuzey Amerika’nın dışında kalır.

Advertisement

Oysa Meksika’nın ve Panama Kıstağına kadar güneye uzanan toprakların, fiziksel coğrafya açısından Kuzey Amerika’nın öteki kesimleriyle çok güçlü bağları vardır. Meksika, Orta Amerika ve Batı Hint Adalarını topluca adlandırmak için bazen “Mezo-Amerika” terimi de kullanılır.

Öte yandan Güney Amerika’nın tümü ile Orta Amerika, Meksika ve Antiller, ortak tarihsel ve kültürel özellikleri dolayısıyla Latin Amerika adı altında toplanır.

Martin Waldseemüller (1470- 1521)

Alman yazarı, coğrafyacısı ve hartacısıdır. Ünü, Yeni Dünyaya «Amerika» adını takmasından gelir.

Freiburg’ta doğdu. Almanya’da bir kartograf olarak ün yaptıktan sonra, dünya hartası üzerinde çalıştı. O sıralarda Kristof Kolomb, Amerika’yı bulmuş, Amerigo Vespucci, kıtanın kıyılarını dolaşarak, Büyük Okyanus’a çıkmış ve Avrupa’ya dönüşünde bir büyük ülkeden bilgi getirmişti.

Martin Waldseemüller, 1507’de yayınladığı Cosmographie Introductio adlı eserinde Vespucci’nin verdiği bilgilere dayanarak Kolomb’un bulduğu yerin yeni bir kıta olduğunu açıkladı ve ona Vespucci’nin küçük adı olan «Amerigo – Amerika» adını verdi. Gerçekte, Martin Waldseemüller kıtanın yalnız güney parçasına bu adı takmıştı, fakat «Amerika» sonradan Güney ve Kuzey Amerika’nın adı oldu.

Advertisement


Leave A Reply