Arsenat nedir? Arsenat mineralleri nasıl oluşur, özellikleri nelerdir? Arsenat mineralleri ve yapıları hakkında bilgi.
Arsenat Mineralleri
Arsenat mineralleri, arsenik, oksijen ve çeşitli metallerin bileşikleri halinde bulunan doğal mineraller grubu. Çok sınırlı koşullarda kristalleşen bu minerallerin çoğu ender görülür. İsveç’in iç kesimlerinde, mineral yataklarıyla ünlü Lângban demir ve manganez madenlerinde, birçoğu yöreye özgü elliyi aşkın arsenat minerali belirlenmiştir. Açık kovuklarda görülen bu bileşikler, arsenik asitin (H3AsO4) normal ve bunun biraz altındaki sıcaklıklarda pirokroyit [manganez hidroksit; Mn(OH)2]üzerine tepkimesi sonucu oluşmuşlardır. Öteki bölgelerdeki arsenat minerallerinin çoğu arsenyür cevherlerinin oksitlenmesinin ürünüdür ve yakın zamanlarda oluşmuş damarlarda ve açık kovuklarda düşük sıcaklıklarda çökelmişlerdir.
Arsenat minerallerinin yalnızca birkaçı ekonomik öneme sahiptir. Geçiş metalleri (örn. kobalt, bakır, nikel) bazı arsenat minerallerine parlak bir renk kazandırdığından, cevher arama çalışmalarında bu minerallerden yararlanılır. Arsenat yükseltgenmesinin ürünü olan eritrit (koyu pembe) ve annabergit (yeşil) gibi mineraller, nikel ve kobalt arsenyür cevherlerinin bulunmasına yardımcı olur. Ontario’nun Sudbury ve Cobalt yörelerindeki nikel ve kobalt yataklarının çoğu bu yolla belirlenmiştir.
Arsenik asit tuzları olan arsenat mineralleri arsenat grupları içerir (AsO4). Her grupta, dört oksijen (O) atomu düzgün bir dörtyüzlünün köşelerine yerleşmiştir. Ortada ise bir arsenik (As) atomu yer alır. Net elektrik yükü -3 olan her arsenat dörtyüzlüsü, dışarıdaki artı yüklü büyük metal iyonları (örn. kalsiyum, manganez ya da 2 değerli demir) tarafından nötrleştirilmiştir. Uç uca eklenerek zincir, levha, halka ya da kafes biçimleri oluşturan silikat dörtyüzlülerinin tersine, arsenat dörtyüzlüleri birbirlerinden ayn konumlanmışlardır.
Arsenat minerallerinin kristal yapısı fosfat ve vanadat minerallerininkine oldukça benzer. Aynca, çoğu arsenat minerali hem fosfat, hem de vanadatlarla katı çözeltiler oluşturur.
