Asit ve Bazlarda pH Kavramı

Asit ve bazlarda pH kavramı neyi ifade eder? pH değeri arttıkça ve azaldıkça ne değişir, kurallar nelerdir, hakkında bilgi.

Asit ve Bazlarda pH Kavramı

Günlük hayatta kullandığımız bir çok malzemenin ya da gıdanın ambalajları üzerinde pH değerini ifade eden nicelikler vardır. Örneğin içme sularında, şampuanlarda, gazlı içeceklerde, deterjanlarda, sabunlarda pH değerinin kaç olduğu etiketleri üzerinde belirtilir.

Bir maddenin asitlik ya da bazlık karakterinin bir ölçüsü olarak kullanılan pH değeri çözeltiyi oluşturan bileşenlerin çözeltinin birim hacminde içerdikleri $\displaystyle {{H}^{+}}$ ya da $\displaystyle O{{H}^{-}}$ iyon miktarlarına bağlı olarak belirlenir.

Bir çözeltinin pH değeri tam 7 ise çözelti nötr özelliktedir. Eğer pH değeri 7 den küçük bir değer ise çözelti asidik, pH değeri 7 den büyük bir değer ise çözelti bazik özellik gösterir.

ASİT – BAZ KUVVETİ ve pH

Asit ve bazların iyonlaşma oranlarına göre bir kuvvet karşılaştırması yapılabilir.

Asit ve bazların kuvveti yani diğer maddeleri etkileme dereceleri üzerinde yapılan çalışmalar sonucunda bilim insanları pH ölçeğini geliştirmişlerdir. 1 i derecesi olan bu ölçek maddelerin asidik mi bazik mi olduğunu gösterir. Ayrıca pH ölçeği maddenin ne kadar asidik veya ne kadar bazik olduğunu da belirtir.

pH değeri azaldıkça asitlik artar.
pH değeri arttıkça bazlık artar.

***Maddelerin asitlik kuvvetleri pH değeri karşılaştırılarak bulunabilir. Örneğin, domates suyunun pH değeri 4,2 ve limon suyunun pH değeri 2,3 tür. pH değeri küçük olan madde daha kuvvetli asittir. Buna göre limon suyu daha kuvvetli asittir.

***Bazlar için ise pH değeri daha büyük olan madde kuvvetli bazdır. Örneğin, sabunlu suyun pH değeri 10,1 ve çamaşır suyunun pH değeri 13 tür. pH değeri daha büyük olduğu için çamaşır suyu daha baziktir.

pH derecesi 7 den küçük olan maddeler asidiktir.
pH derecesi 7 den büyük olan maddeler baziktir.
pH derecesi 7 olan maddeler ise nötrdür (ne asidik ne de bazik maddedir.).

***pH değeri küçük olan asit daha kuvvetlidir.

Bir asit çözeltisine su eklenirse birim hacimdeki $\displaystyle {{H}^{+}}$ iyonu sayısı azalır, pH değeri artar ve asitlik özelliği azalır. Bir asit çözeltisine aynı asitten eklenirse birim hacimdeki H+ iyonu sayısı artar, pH değeri küçülür ve asitlik özelliği artar.

***pH değeri büyük olan baz daha kuvvetlidir.

Bir baz çözeltisine su eklenirse birim hacimdeki $\displaystyle O{{H}^{-}}$ iyonu sayısı azalır, pH değeri küçülür ve bazlık özelliği azalır. Bir baz çözeltisine aynı bazdan eklenirse birim hacimdeki OH~ iyonu sayısı artar, pH değeri artar ve bazlık özelliği artar.