Atropin nedir? Atropin ne işe yarar, nerelerde kullanılır, özellikleri nelerdir? Atropin ile ilgili bilgi.
Atropin; Tropik asit tropin esteri. C17H23NO3. Molekül ağırlığı: 289.39, erime noktası 114-116°C. Doğada Atropa helladonna L: Güzelavratotuyla Datura stramonium L başta olmak üzere Solanaceae türünden bitkilerde bulunan ve ışıkça etken özellik gösteren alkaloit. Asetondan renksiz, uzun ortorombik prizmalar biçiminde kristalleşir. Su, alkol ve eterde hafifçe çözünür. Kasılma çözücü (Antispasmotik) etkisi vardır. Morfin, pilokarpin ve siyanür asidine karşı panzehir olarak kullanılır. Bu panzehir de kusturucu, pilokarpin ve morfindir. Zehirlenme durumunda görüş bulanıklığı, salya artışı, damar genişlemesi, yüksek ateş, huzursuzluk, sancılanma gibi belirtiler ortaya çıkar.
Atropin sülfat: Atropisal 2C17H23 NO3H2SO4. Molekül ağırlığı: 694.82, erime noktası: 190-194°C alkolde çok çözünen, çok acı ve zehirli bir beyaz tozdur. Zehirlenme belirtileri atropine benzer ve onunla aynı yerlerde kullanılır. Işıkça etkin değildir.
Atropin Zehirlenmesi: Fazla miktarda atropin ya da bu alkaloidi içeren bitkilerin alınması sonucu ortaya çıkan klinik olay. Atropin içeren Solanase türü bitkiler Türkiye’de yaygın olduğundan çocuklar meyvelerini yiyerek zehirlenir. İlk belirtiler ağız kuruluğu, yutma ve konuşma güçlüğü, göz bebeğinde genişleme, görme bozukluğu, özellikle yüz ve boyunda kızıl hastalığını andırır benekler, kalp atışının artması (taşikardi) işemede güçlüktür. Fazla alınmışsa özellikle çocuklarda ateş 40°:41°C’ye yükselir. Merkezi sinir sistemine etkisiyle, “belladon” çılgınlığı adı verilen aşırı uyan, düş görmeler, çılgınlık, ruhsal bozukluklar görülür. Ruhsal çöküntü, kan basıncı düşmesi, solunum güçlüğü ve yetersizliğine bağlı derin baygınlık durumuyla ölüm ortaya çıkar.
Tedavisi; ağızdan alınmışsa mide yıkanarak midedeki alkaloiti çökertmek için tannik asit ve zehirin emilmesini sağlamak için tıbbi kömür verilir. Solunum yetersizliği varsa oksijen verme ve yapay solunum uygulanır. Ateş yükselmesinde soğutma, aşırı uyarı ve kasılmalar varsa kısa etkili barbituratlar verilir. Ağır durumlarda kan değiştirilir. Merkezi sinir sistemine işleyerek bu etkileri ortadan kaldıran fizostigmin ilacı, yüksek dozda ve sık aralıklarla verilmelidir.
