Dünyanın hemen hemen her bölgesinde yaşayan ve birbirinden farklı bir çok türü bulunan AYI ile ilgili bilgiler. Ayıların özellikleri ve yaşamları hakkında bilgi.
Memelilerin etçiller takımından tabanlarına basarak yürüyenler grupuna dahil bir hayvandır. Gayet iri ve hantal görünüşlü vücudu kalın tüylerle kaplıdır. Boynu kısa, kafası yuvarlak, ağzı uzun, gözleri ufaktır. Bacakları kalın ve kuvvetlidir, yürürken tabanı üzerine basar. Ayağının altı çıplaktır. Her ayağında beşer parmak vardır. Vücudunun bir yanındaki iki ayağını birden kaldırarak yürür. İsterse çok hızlı koşar.
Ayılar kışın iki aydan altı aya kadar inlerine çekilir, kış uykusuna yatarlar. Hattâ bütün yıl bol besin bulabildikleri sıcak iklimlerde de kışı İnlerinde geçirirler. Yalnız hayvanat bahçelerindeki ayılar kış uykusuna yatmazlar. Soğuklar yaklaştığı zaman ayı kışı geçirmek üzere kendine tenha bir köşe, rahat bir yer arar. Bazan bîr ağaç kovuğuna girer veya kendisi toprağın içinde bir oyuk açar. Çukuruna girdikten sonra da vücudunu yaprak, ot ve tozla örter, yalnız nefes almak için küçük bir delik bırakır, kışlama zamanında ayı tamamiyle uyku haMnde değildir; yalnız, yemez, içmez, uyuşuk bir şekilde kalır.
Yavrular kışın ana ayı kışlama halindeyken dünyaya gelir. Ayı çok kere İki, bazan da üç vavru doğurur. Bunlar analarının büyüklüğü yanında çok küçük kalır, üstelik vücutları tüysüzdür.
Ayı her ne kadar etçil (et yiyen) hayvanlardan sayılırsa da meyva, kök, ot, bu arada kurtçuk, böcek, kurbağa, yılan, balık, kuş gibi şeyleri, genel olarak, taze olmak şartiyle, eline ne geçerse yer. Hattâ pençeleriyle otları yolarak toprakları eşeler, karınca yuvalarını bozarak karınca yer. Ayılar karınca yemesini, onlardan çıkan bîr asitten dolayı çok severler. Kovuklardaki balları yemekten de çok hoşlanırlar. Leşe el sürmezler.
Ayı kendi halinde çekingen bir hayvandır. Çoklukla soğuk memleketlerdeki dağlarda, ormanlarda yaşar. Beyaz ayı ve Amerika’daki Kayalık Dakar’da yaşıyan bir cins ayı istisna edilirse, ayılar çoklukla insana saldırmazlar. Ayı daha çok postu, yağı için avlanır. Bazı memleketlerde eti de yenirse de pek makbul sayılmaz.
Ayı kendi halinde, temkinli bir hayvan olmasına rağmen ayı avı en tehlikeli avlardandır. Ayı yaralanır da ölmezse hızla koşar, avcıya yaklaşır, arka ayaklarının üzerine kalkıp ön ayaklariyle saldırır, bir tokatta avcıyı perişan edebilir. Birçok memleketlerde ayıları yavru iken yakalayıp ona türlü marifetler öğretirler.
Ayı Çeşitleri
Ayının birçok çeşitleri vardır. En çok rastlananları şunlardır:
Boz ayı. — Memleketimiz ormanlarında, Sibirya’da, Kamçatka’da, Balkanlar’da, Rusya’da, Afrika’da Atlas Dağları’nda, Amerika’ da da Alaska’da yaşar. Ayıcıların oynattıkları ayılar bu cinsten olanlardır.
Himalaya ayısı. — İran’dan Japonya’ya kadar uzıyan memleketlerin ormanlarında yaşar. Pek uzaktan koku alır, en hafif bir ses hissetse hemen uzaklaşır. Bu bakımdan, avı kolay değildir.
Beyaz ayı. — Kuzey memleketlerinin buzlarla kaplı kıyılarında ve bu bölgedeki adalarda yaşar. Postunun rengi o kadar beyazdır ki uzaktan kolay kolay ayırdedilemez. Derisinin altındâ gayet kalın bir yağ tabakası varcfır. Çok iyi yüzer. Yalnız dişisi ine çekilir. Yavrularını küçük yaşta suya sokar, kendi kuyruğundan tutturarak yüzme öğretir. Erkeği de pek aç kalırsa İnsana saldırır. Genel olarak balıklarla ve foklarla geçinir. Boyları ise 2,5 metre kadardır.
