Aziz Pavlus kimdir ve ne yapmıştır? Pavlusçuluk ya da Paulusçuluk nedir? 7.yüzyılda ortaya çıkmış bir Hırstiyan mezhebi olan Pavlusçuluk hakkında bilgi.
Aziz Pavlus
Aziz Pavlus; Hristiyanlığın yayılmasına öncülük eden On İki Havari’ den biridir (Tarsus İS 5-Roma 67).
Yahudi kökenlidir. Ailesi Tarsus’a yerleşince Roma vatandaşı oldu. Hristiyanlığı evrensel bir din olarak benimsenmesine çalıştı. Stoacı görüş ve Yahudi felsefesini Hristiyanlığın özüyle uzlaştırmaya çalıştı. Şam, Kudüs, Hatay, Kıbrıs, Makedonya, Yunanistan gibi birçok yeri gezdi. 66’da Roma’da tutuklandı ve 67’de Ostia yolunda başı kesilerek öldürüldü.
Hristiyanlığın içeriğini ve amacını açıklamak için yazdığı mektuplardan 14’ü günümüze ulaşmıştır. En önemlileri Romalılara, Efeslilere, Galatyalılara, Korentlilere, Tesalyalılara, Koloslulara başlıklarını taşıyan mektuplarında Hristiyan öğretisinin tüm dogmalarını saptadı. Adem’in suçuyla başlayan ilk günah kavramı; İsa’nın Tanrı kutsallığını taşıdığı düşüncesi; kıyamet gününde İsa’nın yeryüzüne yeniden ineceği ve Hristiyanları dirilterek sonsuz mutluluğa kavuşturacağı inancı onun tarafından düzenlendi. Hristiyan Kilisesi’ni biçimlendiren de odur.
Pavlusçuluk
Paulusçuluk, 7. yüzyılda ortaya çıkan dualist Hıristiyan mezhebi. Hıristiyanlığın ilk dönemlerinde doğan Markionculuğun dualist görüşlerinin ve 3. yüzyılda İran’da yayılan gnostik din Maniciliğin etkisinde kalmıştır. Mezhebe adını veren Paulus’un kim olduğu tartışmalıdır.
Paulusçuluğun temelinde, biri iyi öbürü kötü iki Tanrı olduğu öğretisi yatar. İyi Tanrı gelecekteki dünyanın, kötü Tanrı ise bu dünyanın yaratıcısı ve yöneticisidir. İyi Tanrı etten ve kemikten bir insan olamayacağına göre Hz. İsa gerçekten Meryem Ana’nın oğlu olamaz. Paulusçuluğun kurucusu sayılan Konstantin adlı Ermeni, Paulus’un müritlerinden Silas’ın (Latince Constantinus-Silvanus) adını almıştı. Ortaya çıktıktan kısa süre sonra mezhep imparatorluk sınırları içinde siyasal ve askeri çalkantılara yol açtı. 668-698 arasında III. Konstantinos ve II. İustinianos mezhebi dağıtmak amacıyla seferler düzenlediler.
9. yüzyılın başlarında Paulusçuluk yeniden canlandı, Kilikya’da ve Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde etkili oldu. İmparator î. Mikhail ile İmparatoriçe Theodora’nın giriştiği kırımlara karşın varlığını koruyabildi. 9. yüzyılın üçüncü çeyreğinde en güçlü dönemini yaşadı. 872’de I. Basileios’un düzenlediği sefer mezhebin askeri gücünü kırdı. Ama Haçlı seferlerine değin Paulusçuluk Asya’da ortadan kalkmadı. 9. yüzyıldan sonra, Bulgarlara karşı öncü güç olarak yerleştirildikleri Trakya dışında Paulusçuların etkileri kalmadı. Paulusçu öğreti Makedonya, Bulgaristan ve Yunanistan’da özellikle köylüler arasında etkili oldu. Bunun daha sonra Bogomilcilerin gelişmesine katkıda bulunduğu sanılmaktadır.
