Baojia nedir? Çin’de bir toplumsal ve geleneksel bir sistem olan baojia ile ilgili bilgilerin yer aldığı sayfamız
Baojia, Çin’de, toplumun her katmanında düzen ve denetimin görece az sayıda devlet görevlisiyle sağlandığı, komşuluk birimlerinin kolektif sorumluluğuna dayanan geleneksel sistem. Baojia sisteminde, belirli bir sayıda hane halkı bir jia’yı oluşturur, birkaç jia da bir bao halinde birleştirilirdi. Bireylerin davranışından topluluğun tümü sorumlu tutulurdu.
Komşuluk birimlerinin kolektif sorumluluğuna dayanan ilk sistem Savaşan Devletler Dönemi’nde (İÖ 475-221) oluşturuldu. Bu sistem, kuzeydeki Wei hanedanı döneminde (İS 386-534/535) değişik bir biçimde yeniden canlandırıldı. Ama büyük reformcu Wang Anshi’nin sistemi askeri bir önlem olarak kurumlaştırdığı Song hanedanı dönemine (960-1279) değin, baojia adı kullanılmadı. Wang’ın uygulamasına göre, her baojia, devlete belirli sayıda eğitilmiş silahlı adam sağlamakla yükümlüydü. Ming hanedanı döneminde (1368-1644) baojia sistemi, çoğu zaman, toprak ve çalışma vergilerinin toplanması amacıyla kurulmuş olan lijia sistemi ile örtüşüyordu. Ama bu dönemde topluluk üyelerinin ahlaki davranışlarını denetlemek için de kullanılmaya başladı.
Sistemin iyice geliştirildiği Qing hanedanı döneminde (1644-1911), ideal bir baojia birimi şöyle oluşuyordu: Her 100 aile bir jia, her 10 jia da bir bao oluşturuyor ve bunların tümü seçilmiş bir başkanın yönetimi altında yer alıyordu. Her birimin başkanı kamu düzeninin korunmasından sorumluydu; başkan, aynı zamanda yerel nüfus sayımı kayıtlarını tutuyor ve devletin istihbarat görevlisi olarak davranıyordu. 19. yüzyıl ortalarında, yerel hükümetler üzerindeki merkezî denetim zayıflamaya başlayınca, baojia örgütlenmesi de bozulmaya başladı. 1895’ten sonra Tayvan’ı işgal eden Japonlar, adadaki direnişi bastırmak amacıyla baojia kurumunu canlandırıp kullanmayı denediler. Çan Kayşek de 1934’te Çin komünistlerine karşı açtığı kampanyada baojia’dan yararlanmaya çalıştı.
