Mehmet Talat Paşa Kimdir?

0
Advertisement

Mehmet Talat Paşa kimdir? Mehmet Talat Paşa hayatı, biyografisi, sadrazamlık dönemi önemli olaylar hakkında bilgi.

Mehmet Talat PaşaMehmet Talat Paşa; Osmanlı sadrazamıdır (Edirne 1874-Almanya/Berlin 1921).

Ortaöğrenimi eksik kaldığı için kendini yetiştirmeye çalıştı, babasının ölümü üzerine geçim için Edirne Posta ve Telgraf İdaresi’nde küçük bir memurluğa girdi (1891). Gizli derneklerle yakınlık sağladığı için jurnal üzerine tutuklanarak (30 Temmuz 1896) hapse atıldı, Üç yıllık kalebendlik cezası sürgüne çevrilince Selânik’e gönderilince yeşertmeye çalıştığı dernek çalışmaları için elveriş!; bir ortamı kazanmış oldu. Genç subaylarla tanışma olanaklarını kullandı, yurtdışındaki Jöntürkler ile haberleşti, bir ara Hukuk Mektebi’nin derslerini izledi ve ilerde İttihat ve Terakki Cemiyeti biçiminde son adını alacak Osmanlı Hürriyet Cemiyeti’nin kurulmasına ön ayak oldu (1906), Mason Locası’na girerek destek sağlama yolunu aradı. İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin yönlendirdiği halk eylemleriyle Rumeli’nin baskısı İstanbul’a yansıtılıp İkinci Meşrutiyet (İlân-ı Hürriyet) ilan edilince (23 Temmuz 1908) parti çalışmalarına adandı. Edirne mebusu olarak katıldığı ilk Meclis-i Mebusan’da birinci reis yardımcısı seçildi. Gizli dernek olmanın ilkelerini koruyan partinin içinde komitecilik tutumuyla geniş ve köklü girişmeler başlattı, örgütün başı durumuna gelme yolunda gereken hazırlıkları sağladı, 1909’daki fırka kongresinde genel başkanlığa seçildi.

İlk bakanlığı Hüseyin Hilmi Paşa’nın ikinci kez kurduğu kabinede içişlerine getirilmesiyle oldu (1909-1910), Sait Paşa Hükümeti’nde de Posta-Telgraf Bakanlığı yaptı (1911). Kâmil Paşa Hükümeti’ne karşı İttihatçıların düzenlediği Babıâli Baskını’nda rol aldı (23 Ocak 1913), Sadrazam Mahmut Şevket Paşa’nın öldürülmesi üzerine (12 Haziran 1913) kabineyi kurmakla görevlendirilen Sait Halim Paşa’nın hükümetinde yeniden İçişleri Bakanlığı’na getirildi (13 Haziran 1913). Sait Halim Paşa sadrazamlıktan ayrılmak zorunda bırakılınca onun yerine hükümeti kurmakla görevlendirildi (4 Şubat 1917, vezir olduğu için paşa diye anıldı). Görevini Birinci Dünya Savaşı yenilgisine kadar sürdürdü; Padişah V. Mehmet Reşat’ın ölümüyle (3 Temmuz 1918) yerine yeni Sultan VI. Mehmet Vahidettin’in gelmesi (4 Temmuz) üzerine siyasal incelik gereği görevinden ayrıldığını bildirdiyse de aynı sorumlulukla hükümeti kurmakla görevlendirildi, yeni hükümetini kurdu (6 Temmuz 1918), yenilgimizle biten savaş sonunda sadrazamlıktan ayrıldığı gibi (13 Ekim 1918) Mondros Mütarekesi’nin imzasından (30 Ekim 1918) bir iki gün sonra önde gelen İttihatçılarla birlikte bir Alman denizaltısına binip yurttan ayrıldı (2/3 Kasım 1918). Değişik bir kimlikle yaşadığı -Ali Sait-halde gizli derneklerce izlendiği Berlin’de, Sogomon (Sogoman) Tayleryan (Talleryan) adlı bir Ermeni gencinin kurşunlarıyla yaşamını yitirdi. Yine de bir özgürlük kahramanı sayılmak onuruyla kemikleri yurda getirilip Hürriyet-i Ebediye Tepesi’ndeki şehitliğe gömüldü (25 Şubat 1943).


Leave A Reply