Bedia Muvahhit Kimdir ve ne yapmıştır? Bedia Muvahhit hayatı, biyografisi, tiyatro hayatı, rol aldığı oyunlar hakkında bilgi.
Kaynak: commons.wikimedia.org
Bedia Muvahhit
Bedia Muvahhit; kadın tiyatro ve sinema oyuncusudur (İstanbul 1902-ay. y. 1994).
Dame de Sion Okulu’nu bitirdi (1921). Erenköy Kız Lisesi’nde Fransızca öğretmenliği yaparken tiyatro oyuncusu Ahmet Refet Muvahhit ile evlendi. 1923’te Muhsin Ertuğrul‘un, Ateşten Gömlek filmindeki Ayşe rolüyle, Neyyire Neyir ile birlikte sinemada oynayan ilk Müslüman Türk kadını oldu. Aynı yılın sonunda Darülbedayi’nin İzmir turnesi sırasında, Atatürk’ün isteğiyle İbnürrefik Ahmet Nuri’nin Ceza Kanunu adlı oyunundaki Sacide rolüne bir gecede hazırlanıp sahneye çıktı. 6 Aralık 1923’te profesyonel oyunculuk yaşamına Darülbedayi’de Othello oyununda Desdemona rolüyle başladı ve bu kuruluşta sürekli olarak çalıştı. 1927’de ilk eşi öldü. 1933’te konservatuvar öğretmeni Ferdi Statzer ile evlendi. 1952’de ondan ayrılarak yeniden Muvahhit soyadını aldı. Yurtdışındaki turnelere de katılan sanatçı 1931’de Atina’da Desdemona’ yı Rumca oynadı. 1973’te 50. sanat yılı jübilesi kutlandı. 1975’te Şehir Tiyatrolarından emekli oldu. Sahne yaşamı boyunca 500’ü aşkın oyunda rol aldı. Atatürk Sanat Armağanı Ödülü’nü aldı (1981); devlet sanatçısı seçildi (1987).
Oyunculuk Kariyeri
1917’de Pençe filminde küçük bir rolle Türk sinemasına adım attı. Her ikisinin de arkadaşı olan yönetmen Muhsin Ertuğrul, 1923’te oyuncu Ahmet Muvahhit ile evlendikten kısa bir süre sonra Halide Edip Adıvar’ın (1884–1964) Ateşten Gömlek romanından uyarlanan bir film çekmek üzereydi.
Türk Kurtuluş Savaşı’na (1919–1923) katılan ve bir kadın hakları aktivisti olan kadın oyun yazarı, başrolün Türk Müslüman bir kadın tarafından gösterilmesinde ısrar etti. Bedia Muvahhit kendisini çok şaşırtan oyuncu olarak seçilmiştir. Neyyire Neyir (1902–1943) ile birlikte rol aldı.
Ateşten Gömlek’in çekimleri biter bitmez eşi oyuncu Ahmet Muvahhit ile birlikte İzmir’de Darülbedayi tiyatro turuna katıldı. O sırada şehirde bulunan Mustafa Kemal (Atatürk), izleyeceği oyunda Bedia Muvahhit’in oynamasını, çünkü Türk Müslüman kadınlarının da sahneye çıkması gerektiğini kocasına sordu.
Pierre Veber ve Maurice Hennequin’in 1907 tarihli Fransız oyunu Vingt jours à l’ombre’den Ahmet Nuri Sekizinci’nin uyarlaması olan Ceza Kanunu oyunundaki “Saride” rolünü bir günde öğrendi. 31 Temmuz 1923’te, Lozan Antlaşması’nın imzalanmasından sadece bir hafta sonra, Bedia Muvahhit, oyundan sonra kendisini tebrik eden yeni Türkiye liderinin huzurunda sahneye çıktı. Daha sonra belediye tiyatrolarında 200’den fazla oyunda oynadı.
Elli yılı aşkın oyunculuk kariyerinin ardından 1975 yılında İstanbul Belediye Tiyatrosu sahnesinden emekli oldu. Bedia Muvahhit, 20 Ocak 1994’te 97 yaşında, bir ev kazası sonucu tedavi götürüldüğü İstanbul Üniversitesi Hastanesi’nde öldü. İstanbul Asiyan Mezarlığı’nda toprağa verildi.
Tiyatroda
Hamlet (1927), Aynaroz Kadısı (1929), Lüküs Hayat (1933). Bir Kavuk Devrildi (1935), Kibarlık Budalası (1941), Ceza Kanunu (1946), İhtiras Tramvayı (1950), Deli Saraylı (1950), Dostum Harvey (1953), Ben Çağırmadım (1956), Sekiz Kadın (1962), vb. Sinemada: İstanbul Sokaklarında (1931), Beklenen Şarkı (1955), Paydos (1955) vb.
