İstanbul’un tarihi güzelliklerinden biri olan Binbirdirek Sarnıcı hakkında merak edilenler. İmparator I. Justinianus’un eseri olan bu sarnıcın tarihi ve mimari özellikleriyle büyüleyici bir keşif için yazımızı okuyun.
Kaynak : wikipedia.org
Binbirdirek Sarnıcı, İstanbul, Türkiye’de bulunan tarihi bir yer altı su sarnıcıdır. Sarnıç, şu anda İstanbul’un Sultanahmet Meydanı’nda yer almakta olup, Bizans İmparatoru I. Justinianus döneminde 6. yüzyılda inşa edilmiştir.
Binbirdirek Sarnıcı, yaklaşık olarak 9.800 metrekarelik bir alanı kaplamaktadır ve toplamda 224 sütun barındırmaktadır. Sarnıcın ismi, sütunların sayısına atfen verilmiştir. Her bir sütun 9 metre yüksekliğindedir ve bu sütunlar üzerindeki tonozlar, suyun yer altındaki depolarda saklanmasını sağlamaktadır.
Sarnıç, tarihsel olarak İstanbul’un su ihtiyacını karşılamak için kullanılmıştır. İçme suyunun depolandığı ve işlendiği bir su sarnıcı olarak hizmet vermiştir. Binbirdirek Sarnıcı’nın yakınındaki Eğri Kapı’dan gelen su, sarnıcın içinde biriken suyla birleşirdi. Bu su daha sonra kente dağıtılmak üzere kullanılırdı.
Binbirdirek Sarnıcı, Bizans döneminden günümüze kadar birçok restorasyon geçirmiştir. Sarnıcın bazı kısımları maalesef zarar görmüş veya kaybolmuştur. Ancak bugün hala ziyaretçilere açıktır ve turistler tarafından ilgi görmektedir. İçeride aydınlatma sistemleri bulunmaktadır ve ziyaretçilere sarnıcın tarihi atmosferini deneyimleme imkanı sunar.
Binbirdirek Sarnıcı, İstanbul’un zengin tarihi ve mimari mirası içinde önemli bir yer tutmaktadır. Tarihe ilgi duyanlar ve şehirdeki turistler genellikle bu benzersiz yapının ziyaret edilmesini önerirler.
Binbirdirek Sarnıcı Mimari Özellikleri Nelerdir?
Binbirdirek Sarnıcı, mimari açıdan önemli özelliklere sahip olan bir yapıdır. İşte Binbirdirek Sarnıcı’nın bazı mimari özellikleri:
- Boyut ve Alan: Binbirdirek Sarnıcı, yaklaşık 9.800 metrekarelik geniş bir alanı kaplar. Bu, oldukça büyük bir yapı olduğunu gösterir.
- Sütunlar: Sarnıçta toplamda 224 sütun bulunur. Her bir sütun 9 metre yüksekliğindedir ve Bizans dönemine özgü olarak sütun başlıkları farklı tarzlarda dekore edilmiştir.
- Tonozlar: Sarnıcın üzerini örten tonozlar, suyun sızmasını engellemek için yapılmıştır. Tonozlar, sütunlar arasında geniş bir alanı kaplar ve tavanın düzgün bir şekilde desteklenmesini sağlar.
- Dikdörtgen Plan: Binbirdirek Sarnıcı, dikdörtgen bir plana sahiptir. Düzgün bir şekilde düzenlenmiş sütunlar ve tonozlarla oluşturulmuş uzun bir yapıdır.
- Aydınlatma: Sarnıcın içinde günümüzde kullanılan aydınlatma sistemleri bulunmaktadır. Bu, ziyaretçilerin sarnıcın içinde dolaşırken görüşlerini sağlamak için yapılmış modern bir eklemeyi temsil eder.
- Su Depolama Sistemi: Binbirdirek Sarnıcı, suyun depolanması ve işlenmesi için inşa edilmiştir. Sarnıcın altında yer alan su depoları, şehrin su ihtiyacını karşılamak amacıyla kullanılırdı.
- Dekoratif Öğeler: Sarnıcın sütunları ve sütun başlıkları, Bizans dönemi mimarisinin tipik özelliklerini yansıtır. Özellikle sütun başlıklarında yer alan oyma ve dekoratif desenler, yapıya estetik bir görünüm kazandırır.
Binbirdirek Sarnıcı, mimari olarak hem işlevsel bir yapı hem de estetik açıdan önemli bir örnektir. Bu özellikleriyle ziyaretçilere tarihi ve görsel bir deneyim sunmaktadır.
Binbirdirek Sarnıcını Kim Yapmıştır?
Binbirdirek Sarnıcı, Bizans İmparatoru I. Justinianus döneminde, 6. yüzyılda inşa edilmiştir. İmparator I. Justinianus, Bizans İmparatorluğu’nun 527-565 yılları arasında hüküm süren önemli bir liderdir. Binbirdirek Sarnıcı’nın tam inşa tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, bu döneme kadar uzanmaktadır.
İmparator I. Justinianus, İstanbul’u merkez alan birçok büyük yapı projesi gerçekleştirmiştir. Bu projeler arasında Ayasofya’nın yapımı, Topkapı Sarayı’nın inşası ve su kemerleri gibi çeşitli altyapı çalışmaları yer almaktadır. Binbirdirek Sarnıcı da bu dönemde inşa edilen önemli yapılar arasındadır.
Binbirdirek Sarnıcı’nın yapım amacı, İstanbul’un su ihtiyacını karşılamaktır. İstanbul’un su kaynakları sınırlı olduğundan, sarnıçlar su depolama ve yönlendirme sistemleri olarak kullanılmıştır. İmparator I. Justinianus, bu yapıları inşa ederek şehirdeki su kaynaklarını daha etkin bir şekilde kullanmayı hedeflemiştir.
Binbirdirek Sarnıcı, Bizans İmparatoru I. Justinianus’un emriyle inşa edilen ve bugün hala ayakta duran önemli bir yapıdır. İstanbul’un tarihi ve kültürel mirasının bir parçası olarak, turistler ve tarih meraklıları için popüler bir ziyaret noktası haline gelmiştir.
Kaynak – 2
İstanbul’da, Bizans devrinden kalma sarnıçların en büyüğüdür. Bizans İmparatorlarından İustinianus devrinin yapı özelliklerini taşır. Binbirdirek Sarnıcının eni 54 metre boyu ise 64 metredir. Yüksekliği 14 metre kadardır. Sarnıcın etrafını 2,92 metre kalınlığında duvarlar çevreler. Üstü manastır tonozu ve kemerlerle örtülmüştür. Bunlar 224 adet sütun üstünde durur. Sütunların alt kısmı 1960’lara kadar 3 metre kadar kalınlığında bir çamur tabakası içinde gömülü durumda idi ancak son dönemde yapılan restorasyon çalışmaları sayesinde temizlenmiştir.
Binbirdirek Sarnıcı’nda eskiden ipekçi tezgâhları vardı, üstünde de binalar bulunuyordu. Bugün binalar yıkılmıştır. Sanıldığının aksine binbir direğe sahip olduğu için değil, direklerin bindirme şeklinde ki inşaası nedeniyle halk arasında binbirdirek olarak anılan sarnıç Doğu Roma İmparatorluğu’nda su sarnıcı olarak kullanılan bu mekan, Osmanlılar zamanında ipek atölyesi olarak değerlendirilmiştir.
