Boethius kimdir? Roma döneminin sonlarında yaşamış olan Romalı filozof ve aynı zamanda matematikçi olan Boethius hayatı ve felsefesi.
Anicius Manlius Severinus Boethius (genellikle basitçe Boethius olarak bilinir) (c. 480 – 525) 6. yüzyılda Roma’nın sonlarında yaşamış bir Roma Hıristiyan filozofuydu.
Bazen Roma filozoflarının sonuncusu ve Skolastiklerin ilki olarak anılır ve son eseri olan “Felsefenin Tesellisi“, mirasını Orta Çağ ve ötesinde güvence altına almıştır. Aristoteles’in bazı eserlerinin Latince çevirileri 12. yüzyıla kadar Avrupa’da bulunan tek çeviriydi.
Boethius’un öğrencilerine Felsefenin Tesellisi (İtalya?, 1385) adlı bir el yazmasının 4r yaprağından ders anlatırken gösteren ilk resim (Kaynak : wikipedia.org)
Hayatı
Boethius, Roma’da imparatorlar (Petronio Máximo ve Olíbrio) ve her iki taraftaki birçok konsülü içeren eski ve önemli bir aristokrat ailede dünyaya geldi. Babasının soyu da iki papayı içeriyordu. Babası Flavius Manlius Boethius, 487’de konsül oldu.
Genel olarak MS 480 civarında olduğu tespit edilse de, kesin doğum tarihi tartışmalıdır. C. (Aziz Benedict’in doğduğu yıl) veya bazen MS 475 veya 476 (son Roma imparatoru Romulus Augustulus’un tahttan indirildiği zaman). Küçük yaşta yetim kaldı, daha sonra kızı Rusticana ile evlendiği dindar ve asil fikirli Symmachus tarafından eğitildi.
Babası, MS 470 civarında Mısır’ın İskenderiye kentinde bir okulda gözetmen olarak kayıtlıdır. C. ve Boethius’un müthiş eğitiminin bir kısmını ya orada ya da Atina’da Yunanca almış olması mümkündür. Her halükarda, 507 yılında zaten bilgili bir adam olarak biliniyordu ve Ostrogotların Kralı ve İtalya’nın fiili hükümdarı Büyük Theodorik’in hizmetine girdi (Theodoric, imparatorluğun son imparatorunu tahttan indiren Odoacer’ın yerini almıştı. Batı). 476’da Roma İmparatorluğu). 510’da Ostrogoth krallığının konsülü oldu ve 520’de yaklaşık kırk yaşındayken Boethius, tüm hükümet ve mahkeme hizmetlerinin başı olan magister officiorum pozisyonuna yükseldi. 522’de her iki oğlu da babalarının prestijini yansıtan konsolos olarak atandı.
Bununla birlikte, 523’te Theodoric, Boethius’u, muhtemelen Bizans imparatoru Justin I ile komplo kurduğu iddiasıyla veya muhtemelen rakiplerinin siyasi iftiraları nedeniyle (Boethius’un kendisinin iddia ettiği gibi) ihanet suçlamalarıyla tutuklattı. Unvanları ve serveti elinden alındı ve kuzey İtalya’daki Pavia’da hapsedildi ve sonunda 524’te idam edildi.
Sekizinci yüzyılda, Boethius Hıristiyan inancı için bir şehit olarak temsil edildi (ailesi yaklaşık bir yüzyıldır Ortodoks Hıristiyandı ve Theodoric bir Aryan sapkındı) ve Katolik Kilisesi onu bir aziz olarak kabul ediyor (bazıları buna itiraz etse de). Hristiyan olduğunu ya da ölmeden önce imandan ayrıldığını).
Çalışmaları
Boethius’un kalıcı projesi, eski klasik bilgiyi, özellikle felsefeyi korumaya yönelik kasıtlı bir girişimdi. Aristoteles’in ve Platon’un tüm eserlerini orijinal Yunancadan Latince’ye çevirmeyi amaçladı ve Aristoteles’in Mantık üzerine eserlerinin eksiksiz çevirileri, Aristoteles’in 12. yüzyıla kadar Avrupa’da mevcut olan tek önemli kısmıydı. Bununla birlikte, bazı çevirileri hem Aristotelesçi hem de Platoncu kavramları yansıtan kendi yorumuyla karıştırılmıştır.
Ayrıca, Platon’un tümeller sorununu ele alışı üzerine önemli bir metin olan Porphyry’nin “Isagoge” (cAD233-309) üzerine yorumlar ve mantık üzerine birkaç orijinal inceleme yazdı. Boethius’un genellikle Arian fikirlerine ve diğer çağdaş dini tartışmalara karşı ortodoks konumu destekleyen teolojik çalışmaları, Orta Çağ’ın başlarında geniş çapta incelenmiştir.
Bununla birlikte, Boethius’un en popüler ve kalıcı eseri, 523’te hapishanede infazı beklerken yazdığı “Felsefenin Tesellisi” idi. Eser, Boethius’un kendisi (tutukluluğunda acı ve çaresiz) ile felsefenin ruhu (bilgelik ve şefkatli bir kadın olarak temsil edilir) arasında bir diyalog olarak sunulur ve dönüşümlü olarak nesir ve şiirden oluşur. Talihsizlikten felsefi bir ayrılma ruhu içinde zorlukların kabul edilmesini öğretir ve çalışmanın bazı bölümleri Platon’un diyaloglarının Sokratik yöntemini hatırlatır.
Eser, Metafizik ve Ahlak’ın birçok problemini ele almakta ve Tanrı’nın varlığı ve doğası, inayet ve kader, evrenin kökeni ve iradenin özgürlüğü ile ilgilenmektedir. Tuhaf bir şekilde, çok az Hıristiyan etkisi içeriyor ve odak noktası çok daha fazla Neoplatonizm ve hatta Stoacılığa başvuruyor.
Pek çok el yazması günümüze ulaşmıştır ve on beşinci yüzyılın sonlarından itibaren (Chaucer ve Kraliçe I. Elizabeth’in çevirileri dahil) Avrupa’da kapsamlı bir şekilde düzenlenmiş, çevrilmiş, açıklamaları eklenmiş ve basılmıştır ve Avrupa kültürü üzerine en etkili kitaplardan biri olmuştur. Özellikle, insanın yükselişini ve düşüşünü temsil eden “Bohem Çarkı” (veya “Çarkıfelek”) kavramı, “Teselli” de sıklıkla kullanılmış ve Orta Çağ boyunca ve sonrasında çok popülerliğini korumuştur.
Boethius ayrıca matematik ve müzik teorisi üzerine metinler üretti. Nicomachus’un aritmetik üzerine incelemesinin gevşek çevirisi (ve Öklid‘in geometri üzerine ve Ptolemy’nin astronomi üzerine çevirileri, eğer gerçekten tamamlanmışlarsa, ancak artık hayatta kalmasalar da) ortaçağ eğitimine katkıda bulundu ve matematik metinleri ortaçağ üniversitelerinde kullanıldı. Ayrıca müziğin üçlü sınıflandırmasını da tanıttı: kürelerin/dünyanın müziği, insan bedeninin/ruhunun uyumu ve enstrümantal müzik (insan sesi dahil).
