Deney nedir? Deney ne demek? Deney terimi ile ilgili olarak temel bilgilerin yer aldığı ansiklopedik bilgileri bulabileceğiniz yazımız.
DENEY, bir gerçeği ortaya çıkarmak, saptamak için gerçekleştirilen işlem. Çağdaş bilim anlayışının doğayı incelemede kullandığı en önemli yöntemdir. Birtakım bilimsel ilkelerin kanıtlanmasında kullanılan deneyler “kanıt deneyleri”dir. Öğrencilerin belirli birtakım işlemleri gerçekleştirerek inceleme yapmaları ve deney sonuçlarına kendi yargıları sonucu ulaşmaları ise “sonu açık deney” türüne örnektir.
“Araştırma deneyleri”nde ise araştırmacı önce belirli bir varsayım (hipotez) geliştirir, sonra bunun doğruluğunu bir dizi deneyle sınar. Bu deneylerin gözlenebilir çevre koşullarında gerçekleştirilmesi gerekir. Bu tür deneyler varsayımın geçerliliğini kanıtlar ya da araştırmacıyı yeni bir varsayım kurmaya yöneltir.
17. yüzyıla gelince kadar deney yapan bilim adamları daha çok, geleneksel Yunan felsefesinin yalnızca düşünceye dayalı yöntemiyle bakıyordu. 18. yüzyılda termometre, barometre, duyarlı saatler gibi ölçü aletlerinin yapımıyla birlikte deneye dayalı bilim anlayışında büyük bir gelişme görüldü. Ancak henüz deneysel bilimin günlük yaşamda hiçbir pratik uygulaması olmadığından ancak 19. yüzyılda Endüstri Devrimi ile günlük yaşama yararlı çalışmalar durumuna gelebildi. 19. yüzyılın sonlarına doğruysa birtakım fizik olayları laboratuvarda incelenebiliyorsa da sonuçlar o ana kadar kabul edilen birçok kurama ters düşüyordu. Bu deneyler sonucunda ulaşılan görelilik kuramı, kuantum mekaniği, Bohr atom modeli, geçmişteki temel fizik yasalarının gözden geçirilmesiyle sonuçlandı.
Günümüzde bilim, yalnız bir araştırmacının gözlemlerinden elde ettiği temel fizik yasalarını değil, yüzlerce araştırmacının bir araya gelip son derece duyarlı ölçü aletleri kulanarak sorunları incelemesine dayanır.
