Ernst Mach kimdir ve ne yapmıştır? Ernst Mach hayatı, biyografisi, buluşları, çalışmaları, Mach sayısı, Mach ilkesi hakkında bilgi.
Ernst Mach
Ernst Mach; Avusturyalı fizikçi ve filozoftur (Mahren 1838 – Münih 1916).
Praf ve Viyana Üniversitelerinde önce fizik fizyoloji ve psikoloji, sonra felsefe okudu. 1864-1867 arasında Prag ve Gratz üniversitelerinde fizik profesörü olarak görev aldı. 1895-1901 arasında Viyana Üniversitesi’nde felsefe okuttu. Mach’ın felsefeyle ilgisi, Kant’ın yazılarını okumakla başladı, Spinoza, Herbert, Fechner, üzerindeki çalışmalarıyla sürdürdü. Çağdaş felsefede bilimcilik adı verilen öğretinin kurucusudur. Mach’a göre duyularla algılanan evren gerçektir, onun gerçekliği fiziğin ortaya koyduğu verilerle anlaşılmıştır. Nesneler yalnız duyularla algılanır. Ses, renk, sıcaklık, koku, uzay, zaman, dokunma, birer duyum ürünüdür ve nesnelerin temel öğeleridirler. Duyumsuz dış dünya var olamaz. Duyumlarla oluşturulan evren çeşitli bilimler tarafından parçalanmıştır, evrenin birliği ortadan kalkmıştır. Felsefenin görevi bu parçalanmış dünyayı yeniden kurmak ve bütünlüğü sağlamaktır.
Mach’ın geliştirdiği kuram bilimle felsefenin bağlaşımını öngörür, sorunların çözümünde başta fizik olmak üzere, tüm deney bilimlerinin yöntemlerini geçerli sayar.
Mach’ın fiziğe katkısı aerodinamikte ses hızının rolünü ve önemini ortaya koymasıdır. Sesten hızlı hareket eden cisimlerin hareketlerini inceledi, hava akımlarının ve şok dalgalarının fotoğraflarının çekilmesi konusunda çalıştı. Hareket eden cismin hızının ses hızına oranı ile ilişkilidir. Bir akışkan içindeki ses hızına oranını veren sayı da “Mach sayısı” olarak anılır. Örneğin deniz seviyesinde, normal atmosfer koşullarında sesin hızı saatte yaklaşık 1.200 km’dir. Bu koşullardaki bu hıza “Mach 1” adı verilir, bunun iki katı kadarlık hız içinde “Mach 2” adı verilir. Mach, ayrıca, atomların olduğunu ret ettiğinden çok çeşitli tartışmalara da yol açtı.
Başlıca eserleri:
Die Mechanik in ihrer Entwicklung (Mekanik ve Kendi İçinde Evrimi) 1883, Die Analyse der Empfindungen (Duyumların Çözümlenmesi) 1886, Ertenntnis und Irrtum (Bilgi ve Hata) 1905.
Ernst Mach 1838-1916
Avusturyalı fizikçi Ernst Mach, Mach ilkesinin yanında optik, akustik, duyusal algı fizyolojisi, bilim felsefesi özellikler ses üstü hızlara yönelik çalışmalarıyla bilinir. 1877’de sesten hızlı ilerleyen bir cismin nasıl girdaba benzer bir şok dalgası oluşturacağını anlattığı etkili bir makale yayımlamıştır. Sesten hızlı giden uçakların sonik patlamasına neden olan şey de havadaki bu şok dalgasıdır. Bir merminin ya da jet uçağının hızının ses hızına oranına günümüzde Mach sayısı denir. Örneğin Mach 2, ses hızının iki katı hızda demektir.
