Fazıl Hüsnü Dağlarca kimdir? Türk edebiyatının büyük ismi Fazıl Hüsnü Dağlarca hayatı, biyografisi, eserleri, şiirleri hakkında bilgi.
Fazıl Hüsnü Dağlarca; (26 Ağustos 1914, İstanbul – 15 Ekim 2008, İstanbul) Kuleli Askeri Lisesi’nde ki orta (1933), Harp Okulu’ndaki yükseköğrenimini tamamlayarak (1935) aynı yıl piyade subayı olarak orduya girdi. Doğu ve Orta Anadolu’nun, Trakya’nın birçok yerinde bulundu; 15 yıllık zorunlu hizmetini tamamlayınca önyüzbaşı iken ordudan ayrılarak sanatına daha çok fırsat vereceğini umduğu memurluklara geçti (Basın Yayın Genel Müdürlüğü; Çalışma Bakanlığı İş Müfettişliği, 1952-1960), özel girişimi denedi (Aksaray’da Kitap, kitabevi; yayıncılık, Aralık 1959’dan başlayarak; Türkçe dergisinin yönetimi, 43 sayı, Ocak 1960-Temmuz 1964); bütün işlerden uzaklaşarak şairlik yaşamına adandı.
Yeteneğinin gücü ve verimi, işlediği konuların, çeşitliliği, büyük destan şiirine soluk yetiştiren emeği, kendine özgü imgeler zenginliği, dil ve anlatım özgünlüğü, Türkçe bilinci ve yurtseverlik duygularının bütün renkleriyle Dağlarca; 20. yüzyıl şiirinin en üstün birkaç adının başlarında gelmesini sağlayan eserlerini yirmi yaşlarında olgunluk düzeyinde vermeye başladı.
Eserleri
Harbiye’den subay çıktığı gün yayımladığı ilk kitabı Havaya Çizilen Dünya (1935), kendisini yetiştiren geçmişteki şiir çizgisinin usta ürünlerini içeriyordu. Asıl etkisini ikinci kitabıyla kazandı: Çocuk ve Allah (1940). Dünyaya açılan çocuk dünyasının somut ilgilerden yola çıkıp en soyut düşüncelere yönelme gelişimini dile getiren bu zengin kitap, şairin ömür boyu izleyeceği yolu belirlemiş oldu:
- Daha (1943),
- Çakırın Destanı (1945; CHP Şiir Yarışması üçüncülüğü, 1946),
- Taş Devri (1945),
- Üç Şehitler Destanı (1949),
- Toprak Ana (1950),
- Af Yazı (1951),
- İstiklal Savaşı-Samsundan Ankara’ya (1951),
- İstiklal Savaşı-İnönüler (1951),
- Sivaslı Karınca (1951).
- İstanbul-Fetih Destanı (1953),
- AnıtKabir (1953),
- Âsû (1955, Yeditepe Şiir Armağanı, 1955),
- Delice Böcek (1957); TDK Şiir Ödülü, 1958),
- Batı Acısı (1958),
- Mevlana’da Olmak-Gezi (1958),
- Hoo’lar (1960),
- Özgürlük Alanı (1960),
- Cezayir Türküsü (1961),
- Aylam (1962),
- Türk Olmak (1963),
- Yedi Memetler (1965),
- Çanakkale Destanı (1965),
- Dışarıdan Gazel (1965),
- Kazmalama (1965), Yeryağ (1965),
- Vietnam Savaşımız (1966),
- Kubilay Destanı (1968),
- Haydi (1968),
- 19 Mayıs Destanı (1969),
- Vietnam Körü (destan oyun, 1970).
- Hiroşima (1970),
- Malazgirt Ululaması (1971),
- Kınalı Kuzu Ağıdı (1972),
- Haliç (1972),
- Bağımsızlık Savaşı (,Sakarya Kıyıları) 1973,
- Bağımsızlık Savaşı (İzmir Yollarında) 1973,
- Gazı Mustafa Kemal Atatürk (0-10 Kasımlarda) 1973,
- Horoz (1977; Sedat Simavi Edebiyat ödülüne ortak),
- Hollandalı Dörtlükler (1977),
- Ağrı Dağı Bildirisi (1977),
- Almanya’larda Çöpçülerimiz (1977),
- ikili Anlaşma Anıtı (1977),
- Pir Sultan Abdal Günleri (1977),
- Nötron Bombası (1981),
- Çıplak (1981).
- Uzun İkindi (1981),
- Yunus Emre’de Olmak (1981),
Şiirinin büyük kaynağından, eğitim ve duyarlık sağlama amacıyla çocuk dünyasına da önemli bir pay ayıran Dağlarca’nın bu dizideki kitaplarından birkaçı: Açıl Susam Açıl (Üsküp, 1967), Kuş Ayak (1971), Arkaüstü (1974), Yeryüzü Çocukları (1974), Yanık Çocuklar Koçaklaması (1976), Balina ile Mandalina (1977), Yaramaz Sözcükler (1979), Çukurova Koçaklaması (1979), Türk İstanbul (1979), Kaçan Ayılar Ülkesinde (1982). İlk kitabı 50. yılında çıkan son eseri: İlk Yapıtla 50 Yıl Sonrakiler (Havaya Çizilen Dünya, Akşamcı, Dişiboy, Toprak altındaki Ses, Sayılarda) 1985.
Başlıca eserlerinin özetleri:
Bağımsızlık Savaşı,
bütün eserlerini içeren Dağlarca dizisinde 8. ve 9. kitap (1973): Samsun’dan Ankara’ya (1951′ de kitaplaştı), İnönü’ler (basımı 1951) eklenen Sakarya kıyıları, 30 Ağustos, İzmir Yollarında bölümlerinden oluşur. Atatürk’ün Nutuk eserinden aktarılmış cümlelerin belirttiği zaman, yer, olay doğruluklarıyla tarih sırasına göre dizilmiş şiirler, hem kendi içlerinde bağımsız (çoğunluğu başlıklı), hem bir zincirin bütünlüğü içinde birbiriyle ilgilidir. Genellikle özgür koşuk (serbest nazım) yapısındaki ürünler, kolayca göze çarpmayan ölçü ve uyak düzencelerinin güçlü etkilerini taşır.
Çok özgün, duyulmamış, hiç kalıplaşmamış imge yenilikleri, dil dikkati, içten ve inançlı bir yurt ve Atatürk sevgisi, konusunun tarihsel gerçeğinden destan coşkusuna yücelen bir değer düzeyini yaratır. Bizans’ın fethinden (Malazgirt Ululaması, 1971; İstanbul Fetih Destanı, 1953) başlayarak Anadolu insanının yazgısını (Sivaslı Karınca, 1951; Delice Böcek, 1957; Türk Olmak, 1963; 19 Mayıs Destanı, 1969; Kınalı Kuzu Ağıdı, 1972) dile getiren destan şiirleri, yer yer bu kitaplardan seçilmiş alıntılarla, Bağımsızlık Savaşı’nda bütünleşmektedir.
Batı Acısı,
16. şiir kitabı (1958); bütün şiirlerini toplayacak dizinin altıncı cildinde Af Yazı (1958) ile birleştirildi (1974). Akdeniz yoluyla batıya varan bir gezinin duygu ve düşünce yükünü, gözlem izlenimlerini, tarihsel bilinç bakışını ileten kitap, özgür koşuk (şerbet nazım) yapısı içinde şairin ince ve derin ölçü-uyak dikkatlerini, benzersiz imge yeniliklerini taşır. Beş ayrı bölüme ayrılmış Akdeniz şiirlerinden (numaralanmış 60 şiir) sonra Fransa (başlıklı 12 şiir), Almanya (9), İtalya (24) ufkuna geçilir; şair Batı Acısı ana başlığıyla uzunlu kısalı 26 şiirine son bölümde yer verir. İç hesaplaşmasını sergiler, yaşamının anlamını belirler.
Çocuk ve Allah,
2. şiir kitabı (1940). Harbiye’den subay çıktığı gün (30 Ağustos 1935) yayımladığı ilk kitabı Havaya Çizilen Dünyamda, yeni örnekler arasında ölçülü, uyaklı aşık biçimi eski ürünler de yer alır. Şair adı bu ilk eserle değil, Yeni Türk Şiiri’ne tek başına değişik bir yol açan, bireysel derinlikte ilginç özler taşıyan, iç sorularıyla felsefe düşüncesine, çocukluk dünyasının korku ve sanılarından tanrısal inanca yönelen Çocuk ve Allah kitabının özgün şiirleriyle birlikte anılır.
Garip akımının yönlendirdiği günlük yaşam, sıradan insanlar, toplum gerçekleri gibi konuların yanına böylece bireyin yaratılış ve yaşayış soruları, inanç ve ruh dirliği soruları eklenmiş olur. Şairin 1935-1939 ürünlerinden oluşan eser, 3. basımı ile (1966) Dağlarca Dizisi’nin ilk kitabı oldu. Ayrı başlıklar taşıyan 12 bölümde, değişik adlarla (yalnız 8. bölümün 14 şiiri numaralıdır) sunulan 199 şiir, hemen bütünüyle dörtlük birimi, (genellikle ABCD uyak dağılımı) ile yazılmış, ölçü ve uyum düzencesi ilk bakışta göze çarpmaz biçimde özgür dizelere dönüştürülmüştür.
