Geri dönüşüm nedir, neden yapılır, ne işe yarar? Geri dönüşüm nasıl yapılır, yararları nelerdir? Geri dönüşüm hakkında bilgi.
Geri Dönüşüm Nedir? Nasıl Yapılır?
Geri dönüşüm, kullanılan malzemeleri ve atıkları alıp yeni yararlı ürünler haline getirmektir. Atıkları yeni ürünlere geri dönüştürmek, ürün tekrar tekrar yapılması için ihtiyaç duyulan malzemelerin miktarını azaltır.
Örneğin, çoğu kağıt ağaçlardan yapılır, ancak eski kağıtlar geri dönüştürülürse, daha az ağaç gerekecektir. Geri dönüşüm sayesinde daha az enerji tüketilir ve kirlilik kontrolüne yardımcı olur.
Geri dönüşümün başarılı olabilmesi için üç önemli adım vardır:
İlk önce geri dönüştürülecek maddeler toplanmalıdır. Geri dönüşüm için malzemeler geri dönüşüm kutularında toplanmalıdır. Bu şekilde geri dönüştürülebilir malzemeler diğer çöp ve atıklardan ayrılır.
İkincisi, geri dönüşüme gidecek eşyalar malzemelerine göre ayrılmalıdır. Birbirinden ayrılması gereken, en yaygın malzemeler, kağıt, plastik, cam ve alüminyumdan oluşur.
Üçüncüsü, geri dönüştürülmüş eşyalar bir geri dönüşüm tesisinde işlenmelidir. Geri dönüştürülmesi gereken farklı malzemeler olduğundan, her birinin eski malzemeyi yenilenmiş haline dönüştürme yöntemi farklıdır.
Kağıt, gazete, dergi, karton, kitap ve zarflar da dahil olmak üzere hepsi yeniden kullanılabilir ürünler haline dönüştürülebilir. Bir kağıt geri dönüşüm tesisinde, eski kağıtlar küçük parçalar halinde doğranır. Daha sonra su ilave edilir ve malzeme hamur haline getirilir. Hamur daha sonra eski mürekkebi çıkarmak için temizlenir. Sonunda, kimyasallar eklenir ve eski kağıt beyazlatılır. Artık yeni kağıtlara ve diğer kağıt ürünlerine dönüştürülmeye hazırdır.
Plastik, su, soda ve diğer içecek şişeleri, poşetler ve birçok madde yaygın olarak geri dönüştürülebilen bir ürünlerdir. Eski plastiklerin geri dönüşümü için önce plastikler türlerine ayrılır ve ardından talaş haline gelecek şekilde öğütülür. Oluşan plastik talaş temizlenir, eritilir ve topaklar haline getirilir. Oluşturulan plastik topları, daha sonra birçok farklı üretici tarafından çeşitli şekillerde kullanılır.
Camın geri dönüşümü; içecek şişelerini, kavanozları, kırık cam parçaları ve diğer birçok cam ürününü içerir. Cam geri dönüştürülmeden önce, farklı plastik kapaklar önce şişelerden ayrılmalıdır. Bütün cam iyice temizlenir ve daha sonra küçük parçalar halinde ezilir. Sonra, eritilir ve kullanımlarına bağlı olarak başka maddeler eklenerek üreticilere gönderilir. Sonra cam tekrar ısıtılır ve sıvı cam haline getirilir.
Son olarak, alüminyum, geri dönüştürülebilen başka bir malzemedir; Meyve suyu tenekeleri, domates kutuları ve alüminyumdan yapılan diğer tüm ürünler bu geri dönüşüme dahildir. Bir metal geri dönüşüm tesisinde, çelik kutuları alüminyum kutularından ayırmak için dev bir mıknatıs kullanılır. Mıknatıs alüminyumu çekmez, bu nedenle çeliği alüminyum tenekelerden ayırmak kolaydır. Tenekeler daha sonra yıkanır, ezilir ve sıvı hale dönüştürülür. Sıcak bir fırında, eritilir, çubuk haline getirilir ve nihayet ince tabaka şeklini almak üzere yassılaştırılır.
Özetle, geri dönüşüm, üç adım içerir. Toplama, ayırma ve işleme…
Geri Dönüşümün Önemi
Atıkların özelliklerinden yararlanarak içindeki bileşenleri fiziksel, kimyasal veya biyokimyasal yöntemlerle başka ürünlere veya enerjiye çevrilmesine geri kazanım denir. Gelişmiş ülkeler, atıkların geri kazanılması ve tekrar kullanılması için bilinçli çalışmalar sürdürmektedir. Avrupa Birliği (AB) üye ülkelere atıkların geri kazanılması şartı getirmiştir.
Geri dönüşüm;
– Doğal kaynakları koruması
– Enerji tasarrufu sağlaması
– Atık miktarını azaltması
– Çevre kirliliğini azaltması
– Geleceğe ve ekonomiye yatırım olması yönünden çok önemlidir.
Dünya’da ve Türkiye’de Geri Dönüşüm
Geri kazanım, pek çok gelişmiş ülkede yasalarla desteklenen bir sisteme oturtulmuş durumdadır. Örneğin; Almanya’da tüketiciler ambalajları temiz ve doğru ayrılmış bir şekilde poşetlere koyup belirlenen gün ve saatlerde dışarı çıkarmaktalar. İsveç’te ambalaj atıklarını %25 azaltmak için lojistik bir sistem geliştirilmiştir.
Türkiye’de geri dönüşüm bilinci daha oturmamış durumdadır. Sadece birkaç belediye tarafında geri dönüşüm uygulanmaktadır.
✓ İtalya’da sebze meyve üreticileri geri dönüşümlü ambalajlar kullanmaya başladılar, böylece taşıma ambalajları 30 sefere kadar kullanılabilmektedir. Böylece ürünler tüketiciye daha ucuza ulaşmaktadır.
✓ İsveçte geri dönüşüme gidinceye kadar yüzlerce kere kullanılabilecek olan kutular 10 yıl dayanacak sağlamlıkta yapılmıştır.
