Guatr nasıl bir hastalıktır, nasıl anlaşılır, belirtileri nelerdir? Guatr tedavisi ve korunma yöntemleri hakkında bilgi.
Guatr; Boğazda gırtlağın önünde bulunan tiroit bezinin basitçe şişmesinden ileri gelen bir hastalıktır. Hekimlikte aşağı yukarı 130 yıldan beri bilinmekte olan bu hastalık en çok Alpler, Himalaya, Pireneler, Karpatlar ve Birleşik Amerika’da Büyük Göllerin bulunduğu yerler gibi bölgelerde görülmüştür. Bizim yurdumuzda Isparta, Kütahya, Bolu illerinin bazı yerlerinde görülür.
Guatrın bir bölgede birçok kimselerde birden görülmesi mikroplu, bulaşıcı olduğu zannım uyandırmışsa da yapılan incelemeler sonunda hastalığın görüldüğü yerlerdeki bitki ve sularda yeter derecede iyot olmadığı, hastalığın bu yüzden ortaya çıktığı anlaşılmıştır.
Guatr en çok genç kadın ve kızlarda olur. Tiroit bezinin şişmesi ekseriya erinlik çağına rastlar. İlkbaharda daha çok görülür, lyotsuz besinler alınması hastalığın ortaya çıkmasına ve şiddetlenmesine yol açar.
İlk belirti tiroid bezinin şîşmasidir. Bu büyüme, gebelik vs. gibi bazı hallerde daha çok olmak üzere, değişik bir karakter gösterir. Çok büyürse yutmada zorluk olur, şişliğin büyük nefes borusunu itmesi, tazyik etmesi ihtimali vardır. Bu tazyikten dolayı gırtlak yakınından geçen sinirlerde felçler olabilir. Guatr sadece bir şişmeden ibaret kaldıkça başkaca bir sıkıntı vermez.
Guatrın Tedavisi
Tedavide, hastaya lüzumlu olan iyodun verilmesi esastır. Pek az miktarda iyot verilmekle çok başarılı sonuçlar alınabilir. Meselâ her 4 ayda hastaya haftada 10-15 miligram iyot verilmesi, buna 3-4 hafta devam olunması iyi bir tedavi sağlar. Bezdeki şişliği tamamen gidermek için tedaviye bir yıl kadar devam olunur.
Boyundaki şişlik çok büyümüş, boğazı, gırtlağı, büyük nefes borusunu, boyun damarlarını tazyik altına almışsa ameliyata zaruret hâsıl olabilir. Şişmiş olan bezin kansere dönebileceğini de düşünmek, tedaviyi ona göre düzenlemek gerekir.
Nasıl Korunmalı
Guatr hastalığından korunmak için en tesirli çare sularında iyot az olan veya hiç bulunmıyan bölgelerde yaşıyanlara dışardan iyot vermektir. Bu da besinlere veya sulara iyot katmak suretiyle yapılabilir. Erişkin bir insanın hastalığa tutulmaması İçin yılda 25- 50 miligram kadar iyoda ihtiyacı vardır. Çocuklar, gebe kadınlar için haftada 10 miligram kadar büyük dozda iyot lâzımdır.
Geniş bir bölgede korunma için kullanılan en basit usul sofra tuzlarına bir miktar iyot katılmasıdır.
