Hasan Ferit Alnar kimdir? Ünlü bir Türk bestecisi ve orkestra şefi olan Hasan Ferit Alnar hayatı ve çalışmaları hakkında kısaca bilgi veren sayfamız.
Hasan Ferit Alnar Kimdir?
Hasan Ferit Alnar (d. 11 Mart 1906, İstanbul – ö. 26 Temmuz 1978, Ankara), geleneksel Türk müziği öğeleriyle Batı müziği tekniklerini bağdaştırma çalışmalarıyla tanınan besteci ve orkestra şefi. Türk Beşleri diye adlandırılan ilk kuşak bestecilerdendir.
Küçük yaşta kanun dersleri almaya başladı. Ön iki yaşındayken bir kanun virtüözü olarak ünlendi. 1922-26 arasında Darüt-talim-i Musiki topluluğunda kanun çaldı. Hüseyin Saadettin Arel‘den armoni, Edgar Manas’tan kontrpuan ve füg dersleri aldı. 1927’de Viyana’ya giderek 1927-29 arasında Devlet Müzik ve Görsel Sanatlar Akademisi’nde, 1929-32 arasında da Viyana Müzik Akademisi’nde Joseph Marx’la bestecilik, Oswald Kabasta’yla orkestra şefliği çalıştı. Türkiye’ye döndükten sonra Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nın 1936’da şef yardımcılığını, 1946-52 arasında da şefliğini üstlendi. Ayrıca, 1937-46 arasında Ankara Devlet Konservatuvarı’nda önce bestecilik, sonra da kompozisyon, armoni ve orkestrasyon dersleri verdi. Kısa bir süre Ankara Devlet Opera ve Balesi genel müdürlüğü de yapan Ferit Alnar, yurt dışında çeşitli kentlerde konserler verdi.
1922’de Türk makamlarını kullandığı tek-sesli bir operetle besteciliğe başladı. 1930’dan sonra Hüseyin Saadettin Arel’in etkisinde saz semaileri besteledi. Türk Süiti (1930), Romantik Uvertür (1932), halk müziği temalarından yararlanarak yazdığı Prelüd ve İki Dans (1935). İstanbul Süiti (1937-38) ve Viyolonsel Konçertosu (1943) adlı ünlü bestelerinde, geleneksel Türk müziği öğeleriyle Batı müziği tekniklerini bağdaştırmaya çalıştı. 1946’da bestelemeye başladığı Kanun Konçertosu nda ise, klasik Batı müziği orkestrasında bir klasik Türk müziği çalgısına solist olarak yer vermiştir.
Hasan Ferit Alnar ve Kanun Konçertosu
KANUN KONÇERTOSU
İlk yorumu: 1951 Viyana.
Çok sesli müziğe «alaturka musiki»de kanun çalarak geçen sanatçı, çağımızda hâlâ bu çalgının en önemli yorumcularından biridir. Esere 1946 yılında başlamış, daha sonra üçüncü bölümünü değiştirerek Viyana’daki ilk yorumuna solist olarak katılmıştır. Konçerto yaylı çalgılar eşliği için bestelenmiştir.
Birinci Bölümün (Moderato) ana «tema»sı yakın çağlar Türk Musikisi’nin tanınmış bestecisi Griftzen Âsim Bey’in «Rast» peşrevinden esinlidir. Bu «tema» yapıtın girişiyle orkestra tarafından tanıtılır, cümleyi kanun alarak geliştirir, bu defa halk müziği karakterinde bir melodiye bağlar. Bu iki esas öge «tutti» ve solo tarafından işlendikten sonra geniş bir kadans başlar. Çalgının olanaklarını enine boyuna tanıtan ve bir tür «taksim» olarak yorumlanan kadansa orkestra ana «tema» ile katılır ve bölüm sonuçlanır. İkinci bölüm (Lento non troppo) kanun ve viyolonselin ağır girişi ile başlar. «Mevlevihane Havası»nın bir cümlesini de alan «tema» viyolonselde belirir, bölüm mistik bir atmosfer içinde sona erer. Üçüncü bölüm (Allegro poco moderato) kanunun kıvrak motifleri ile girer, «ana tema», «tutti» ve solo tarafından işlenir, yan «tema»lar ilk bölümdeki «Rast» peşrevine ulaşır, eser peşrevden esinli tümceyle biter.
PRELÜD VE İKİ DANS
İlk yorumu: 1935 Viyana.
Bestecinin en sevilen ve tanınan yapıtı. Özellikle yurtdışı konserlerde yer almıştır. Yerli ezgilerden esinli ağır «prelüd»den sonra oynak ve renkli iki dans dengeli bir orkestralama ve coşkun ritmlerle seçkinleşir. Her iki dansın «iewa»ları folklorumuzdan alınmıştır.
