Hint Okyanusu Nerededir? Hint Okyanusunun Coğrafi Özellikleri Nelerdir?

0
Advertisement

Hint Okyanusu nerededir? Hint Okyanusunun özellikleri, okyanusta bulunan adalar, çevreleyen ülkeler, yüzölçümü hakkında bilgi.

Hint Okyanusu

Hint Okyanusu

Hint Okyanusu; Asya’nın güneyinden Antarktika‘nın kuzeyine ve Afrika’dan Avustralya’ya uzanan dünyanın üçüncü büyük açık denizidir.

  • Yüzölçümü 74.200.000 km2,
  • Su hacmi 292.000. 000 m3, (dünya yüzölçümünün % 14.5’i, dünya üzerindeki denizlerin toplam alanım % 20.6’sı),
  • Ortalama derinlik 3.987 m,
  • En derin noktası Cava Adası’nın güneyinde Cava Çukuru (7.434 m)

Hint ve Atlas Okyanusları arasında doğal bir ayrılım olmamakla birlikte, Ümit Burnu (20° doğu boylamı) genelde sınır olarak tanımlanır. Hint Okyanusu ile Büyük Okyanus arasındaki sınır çizgisi, Malakka Yarımadası, Sumatra, Cava, Timor Adası, Avustralya ve Tasmanya üzerinden geçip, 147° doğu boylamı izleyerek Antartika’ya ulaşır. Kızıldeniz, Umman Denizi, Bengal Körfezi, Basra Körfezi, Andaman Denizi, Aden Körfezi, Timor Denizi, Umman Körfezi, Büyük Avustralya Koyu, okyanusa bağlı denizleri oluşturur. Anakaradan yaklaşık 135-140 milyon yıl önce kopan Madagaskar Adası’nın güneyinde Mozambik, Madagaskar denizaltı sırtlan uzanır. Seyşel Adalan gibi Lakkadiv, Maldiv, Chagos, Kerguelen ada toplulukları da okyanus sırtlan üzerinde yer alırlar. Madagaskar’ın doğusunda Reunion ve Moritus ile en güneyde Prens Edward ve Crozet adaları volkanik kökenlidir. Cava’ nın güneybatısında Cocos (Keeling) Adaları başta olmak üzere, bazı mercan oluşumları da vardır.

Okyanus Akıntıları

Okyanus Akıntıları

Hint Okyanusu’nun büyük bölümü, tropikal enlemler içinde kalır. Kuzey kesimde yazın Asya’ya, kışın ise kıtadan denize doğru esen muson rüzgârları, iklim üzerinde belirleyici rol oynar. Güney Yarıküre’nin tropikal kuşağının büyük bölümüne egemen olan güneydoğu alize rüzgârları deniz üzerinde dağılmış birkaç adanın rüzgârüstü sırtlarına yağmur getirir. Batıdan esen rüzgârların egemen olduğu okyanusun güney uçlarındaysa önyüz fırtınaları hemen hiç eksik olmaz.

Tropikal siklonlar, genellikle iki dönence arası yakınsaklık kuşağı boyunca oluşurlar.

Bengal Körfezi ile Umman Denizi’nde siklonlar daha çok muson mevsimleri arasında (mayıs-kasım) görülür. Çoğu siklonlar, sürekli bulutlanmalara ve yağışlara yol açan zayıf fırtına sistemleriyken, bazıları kasırga şiddeti yaratır. Tropikal siklonlar, Madagaskar yöresiyle Avustralya’nın kuzeybatı kıyı boylarında etkili olurlar. Hint Okyanusu’nda akıntıların, gelgit olaylarının yönü, doğrudan büyük rüzgâr sistemleriyle ilintilidir. Ekvatorun kuzeyinde, güneybatı muson gelgiti, yazın gelişmesine karşın, kışın kuzeydoğu muson gelgiti yaşanır. 10° güney enleminin güneyinde, yüzey akıntıları, tüm yıl boyu saat yelkovanının ters yönünde bir dolaşım oluştururlar.

Okyanus Dalgası

Okyanus Dalgası

Güney Ekvator Akıntısı, güneydoğu alizeleri tarafından sürüklenirken, Ekvator Ters Akıntısı, okyanusun kuzey sınırları boyunca batıdan doğuya akar. Batıdan esen rüzgârların egemen olduğu enlemlerde, batı rüzgârları gelgiti, tüm Hint Okyanusu kıyıları boyunca Avustralya doğrultusunda doğu yönünde hareketlenir. Avustralya Anakarasında Batı Avustralya Akıntısı, kuzeye ekvator yöresine dönerek dolaşımı tamamlar.

Advertisement

Leave A Reply