1705’den 19567’ye kadar Tunus’u yöneten Hüzeyni Hanedanının kurucusu, tarihçesi, yıkılması ve özellikleri hakkında bilgi.
Hüseyni Hanedanı; 1705’ten, Tunus Cumhuriyeti’nin kurulduğu 1957’ye değin Tunus’ta hüküm süren hanedandır.
Bir Osmanlı subayı olan Hüseyin bin Ali, dayısının Cezayirlilerce esir alınması üzerine 1705’te Tunus beyi ilan edildi. Ardından, Osmanlı padişahı III. Ahmed‘den beylerbeyliği sanını aldı. 1710’da bir veraset yasası çıkararak hanedanının sürekliliğini sağladı. Ülkeyi Fransa (1710, 1728), İngiltere (1716), İspanya (1720), Avusturya (1725) ve Felemenk’le (1728) ayrı ayrı antlaşmalar yapacak kadar Osmanlılardan bağımsız biçimde yönetti.
Hanedan, zaman zaman çıkan taht kavgaları ve Fransızlarla ilişkilerin gerginleşmesi yüzünden zor dönemler geçirdi. 1756’da Tunus’u işgal eden Cezayirliler Ali Bey’in (hd 1735-56) boynunu vurdular. Hammuda Bey (hd 1782-1824) Venediklilerin Tunus’ un kıyı kentlerinden Sus (1784) ve Halkü’l-Vadi’ye (1785) saldırması üzerine Venedik’le ilişkileri kopardı. Ayrıca iki Cezayir istilası (1807; 1813) ve bir yeniçeri ayaklanmasıyla (1811) karşı karşıya kaldı. Bu ayaklanmadan sonra yeniçeri örgütünü dağıttı.
Hüseyni beyleri Avrupa devletleriyle kurdukları ittifaklar yüzünden 19. yüzyıl boyunca bu devletlerin baskısı altında kaldılar. Tunus’un önemli gelir kaynaklanndan olan korsanlık, Avrupalıların baskısı sonucunda yasaklandı (1819). Tunuslu Yahudilere uygulanan kısıtlamalar ve kölelik Ahmed Bey (hd 1837-55) döneminde kaldırıldı. Osmanlı yönetimi Tunus’un özerkliğini sınırlamaya çalıştıysa da Ahmed Bey Osmanlılara vergi ödemeyi reddetti.
19. yüzyılın ikinci yarısında Tunus’ta Batılılaşma yönünde reformlar yapıldı. 1883’te Tunus’un Fransız protektorası olması üzerine, Hüseyni hanedanı yalnızca kâğıt üzerinde hüküm sürmeye başladı. II. Dünya Savaşı sırasında Münsif Bey (hd Haziran 1942-Mayıs 1943) kısa bir süre milliyetçi hareketin önderliğini üstlendiyse de hanedan gerçek bir güç kazanamadı. 25 Temmuz 1957’de Tunus Cumhuriyeti’nin ilan edilmesiyle Hüseyni hanedanı son buldu.
