Iamblichus kimdir ve ne yapmıştır? Iamblichus hayatı, biyografisi, felsefesi ve eserleri hakkında bilgi.
Iamblichus
Iamblichus; (d. y. 250, Khalkis, Suriye Çukuru [bugün Bikaa Vadisi] – ö. y. 330), Yeni-Platonculuğun önde gelen temsilcilerinden Suriyeli filozoftur. Bu okulun Suriye kolunun kurucusudur.
Günümüze ancak görece önemsiz yapıtları ulaşabilmiştir. Ama düşüncesinin temel öğeleri, 5. yüzyıl düşünürlerinden Proklos’ un onun öğretilerine yaptığı göndermelerden çıkarsanır. Latincede De Mysteriis Aegyptiorum (1821; Mısır Gizemleri Üzerine) adıyla bilinen Yunanca bir yapıtı vardır. Peri tou Pythagorikou Biou (Pythagorasçı Yaşam Üzerine), Protreptikos (Felsefeye Çağrı), Peri tis koines mathematikhes epistemes (Genel Matematik Bilimi Üzerine), Peri tes Nikomakheu arithmetikes eisagoges (Nikomakhos’un Aritmetiği Üzerine) ve Ta theologoumena tes arithmetikes (Aritmetiğin Tanrıbilimsel İlkeleri) gibi yapıtları günümüze ulaşmıştır.
3. yüzyıl başlarında Plotinos’un geliştirdiği Yeni-Platonculuğu, en çok Proklos’un yapıtları aracılığıyla tanınan karmaşık ama derinlemesine bir putperest felsefeye dönüştüren düşünürlerin başında İamblikhos geliyordu. Putperestliğin tüm ayinlerini, mitoslarım ve kutsal varlıklarını kapsayan bir ilahiyat geliştirmeye çalışan İamblikhos. Plotinos’un tinsel ve düşünsel gizemciliğinden uzaklaşarak tanrılara büyü (teürji) yoluyla seslenmeye yönelen ilk Yeni-Platoncuydu. Değişik düzeylerde birbirini yansıtan karmaşık bir varlıklar aşamalanmasıyla çok katlı bir gerçeklik yapısı ortaya çıkarabilmek için, Plotinos’un tinsel dünyasındaki genelleştirilmiş gerçekleri bölümlere ve alt-bölümlere ayırma sürecini o başlattı.
İamblikhos, Plotinos’un “İyi” ile özdeş olan “Bir”inin ötesinde, insan bilgisini ve kavrama gücünü aşan daha yüksek bir “Bir” olduğunu öne sürdü. Yeni-Platonculuğun (siyasal, arındırıcı ve öğretici olmak üzere) üçe ayırdığı ahlaki erdemlere tefekkür erdemini ekledi ve dördünün de üzerine, insanların vecd yoluyla “Bir”le birleşebilmelerini sağlayan ruhani erdemleri yerleştirdi. Tanrılarla büyü yoluyla ilişki kurmayı vurgulaması ve düşünsel olmayan erdemleri yüceltmesi nedeniyle İamblikhos, sonraki iki yüzyıl boyunca bir ermiş gibi görülmüştür.
