İbn-i İshak kimdir ve ne yapmıştır? İbn-i İshak hayatı, biyografisi, çalışmaları ve eserleri hakkında bilgi.
İbn-i İshak
İbn-i İshak; (d. y. 704, Medine – ö. 767, Bağdat), tam adı Muhammed bin İshak bin yesar bin hiyar, Hz. Muhammed’in yaşamöyküsünü yazarak, bu konudaki en eski ve en önemli yapıtlardan birini ortaya koyan Arap biyografi yazarıdır.
Irak’ta Müslüman askerlere esir düşerek Medine’ye getirilen ve İslam dinini kabul ettikten sonra özgürlüğü geri verilen bir Arabın torunuydu. Sahabeden sonraki kuşak içinde yetişen İbn İshak çeşitli bilginlerden hadisler ve tarihsel rivayetler derledi. Dönemin büyük bilginlerinden Malik bin Enes’le anlaşmazlığa düştüğü için Medine’ den ayrılmak zorunda kaldı. Medine’den İskenderiye’ye giden İbn İshak, kaderi yadsıdığı suçlamasıyla kırbaçla cezalandırılması üzerine önce İran’a, sonra Irak’a geçti. Elcezire, Hire ve Rey kentlerini dolaştı. Abbasi halifesi Mansur’un isteği üzerine Bağdat’a yerleşerek Hz. Muhammed’in yaşamöyküsünü anlatan Siret adlı yapıtını yazdı. İbn Hişam’ın (ö. 834) yeniden gözden geçirdiği bu yapıt Siretü’n Nebeviyye (1858-60, 2 cilt; Hazret-i Muhammed’in Hayatı, I, 1971) adıyla yayımlandı. Bu kapsamlı kitapta, Hz. Muhammed’in soyu, doğumu, kutsal görevi, Medine’ye hicreti, İslam dinini yaymak için verdiği mücadele, yaptığı savaşlar ve sonunda ölümü anlatılmaktadır.
İbn İshak kimi hadis bilginlerince eleştirilmesine karşın hadis ve hadis tarihi konusunda otorite sayılmıştır. Başta Buhari ve Müslim olmak üzere birçok büyük hadisçinin ondan hadis alması da güvenilirliğini kanıtlamaktadır. Döneminde “hadiste müminlerin emiri” ve “hadisçilerin emiri” gibi nitelemelerle anılan İbn İshak’ın Siret dışında günümüze ulaşmamış yapıtları da bulunmaktadır. Kitabü’l-Mübteda ve Kitabü’l-Hulefa bunlar arasında sayılabilir.
