Fransa’da Bonaparte hanedanının son üyesi olan ve ondan sonra tamamen cumhuriyet idaresine geçilmiş olan III. Napolyon kimdir? III. Napolyon’un hayatı ve dönemi.
III. Napolyon (20 Nisan 1808 Paris – 9 Ocak 1873 İngiltere), Bonaparte hanedanının sonuncusu olan Fransız imparatorudur. Ondan sonra Fransa’ da cumhuriyet idaresi kesin olarak kurulmuştur.
III. Napolyon’un kardeşi Hollanda Kralı Louis Bonaparte ile Napolyon’un üvey kızı (Josephine’in kızı) Napolyon III. Hortense De Beauharnais’nin oğludur. 1808′ de Paris’te doğdu. Maceralı bir gençlik yaşadı; yalnız, iyi bir öğrenim görmüş, özellikle iktisadi bahisleri çok iyi öğrenmişti. 1839-1840’ta iki defa hükümet darbesi yaparak meşruti krallığa son vermek, kendini imparator ilan etmek istedi, başarısızlığa uğradı. Tevkif edildi, daha sonra Londra’ya kaçtı. 1848 İhtilâli’nden sonra Fransa’da II. Cumhuriyet’in ilanı üzerine Paris’e geldi. Amcasının (I. Napolyon’un) itibarından faydalanarak gerçek cumhuriyetçileri, sosyalistleri ortadan kaldırdı. 10 Aralık 1848’de cumhurbaşkanı seçildi.
III. Napolyon, iktidar hırsını için için besliyordu. Bu gayesine varabilmek için, ince bir iç ve dış siyaset güderek, halkın iktisadi seviyesini ciddi şekilde yükseltici tedbirler alarak Fransızlar’ın sevgisini kazanmaya çalıştı, 2 aralık 1851’de Meclis’i dağıttı. Kralcılar’ın da, Cumhuriyetçiler’in de muhalefetine rağmen yapılan plebisitte çoğunluğu elde etti, imparator oldu. Böylece, Fransa’da İkinci İmparatorluk devri başladı (1852-1870).
III. Napolyon, ilk yıllarında devleti diktatörce yönelttiyse de, Fransa’yı devrin örnek ülkesi şekline getirdi; İngiltere’den sonra Fransa’yı dünyanın en güçlü devleti durumuna yükseltti, bu arada, iktisat, ticaret, sanayi ve tarımda çok büyük hamleler yapıldı.
III. Napolyon, Reşit Paşa’nın gayretleri sonunda Fransa’yı Rusya’ya karşı Kırım Savaşı’na sokmuştu. Yalnız, savaşın çetinliği karşısında, Reşit Paşa’nın oyununa geldiği kanısına kapıldı; 1856 Paris Kongresi’nde Türk temsilcisi olarak Reşit Paşa’yı istemedi; bu kongreye İngiltere’ye karşı Fransa’yı destekleyen Ali Paşa, Türk başmurahhası olarak katıldı. Paris Kongresi, III. Napolyon’un heybetli devresinin zirvesidir.
Bundan sonra III. Napolyon dış siyasette birtakım çıkmazlara girdi. Bu arada, milletlerin bağımsızlık hareketlerini destekledi: Avusturya’ya savaş açtı, Kuzey İtalya’nın en güzel eyaletlerini bu imparatorluktan alarak İtalyan birliğini kurmaya hazırlanan Sardinya’ya verdi. 1862’de Meksika’ya asker göndererek orada imparatorluk kurdurdu. Bu pahalı macera A.B.D.’nin düşmanlığını kazanmaktan başka hiçbir sonuç vermedi. Nihayet Prusya’ya savaş açtı. Fransa her bakımdan Prusya’dan güçlü olmasına rağmen, von Moltke‘nin stratejisine yenildi. 1 Eylül 1870’te İmparator, Sedan’da, ordusu ile birlikte Almanlar’a esir düştü. Fransa’da III. Cumhuriyet ilan edildi. İngiltere’ye giden III. Napolyon, daha sonra orada öldü. 1853’te evlendiği İmparatoriçe Eugenie’den olan tek çocuğu Prens Napolyon (1856-1879) «IV. Napolyon» diye imparator yapılmak istendiyse de, Fransa’da artık iktidar kısmen kralcılara, kısmen de cumhuriyetçilere geçmişti.
