İlhan İrem kimdir? Türk müziğine damga vurmuş uzun yıllar boyunca unutulmayacak bestelere imza atmış İlhan İrem’in hayatı, eserleri ve görüşleri hakkında bilgiler.
İlhan İrem (doğum ismi İlhan Aldatmaz ; 1 Nisan 1955 – 28 Temmuz 2022), Türk şarkıcı ve söz yazarıydı. Aynı zamanda Türkiye Yeşiller Partisi’nin kurucu üyelerindendi.
Erken Dönem
İlhan İrem 1955 yılında Bursa’da doğdu. Oldukça özgür ve mutlu bir çocukluk geçirdi. Ortaokulda solfej ve şan dersleri almaya başladı, ancak müzik kariyeri lisede okul orkestrasının üst kademeleri tarafından solist olarak seçildiği bir dönemde başladı. 1970 yılında üyesi olduğu Meltemler Orkestrası, Milliyet gazetesinin düzenlediği Liselerarası Müzik Yarışması’nda Marmara Bölgesi birinciliği kazandı. Bu dönemde İstanbul’daki birçok profesyonel müzik grubundan teklif aldı ancak 1972 yılına kadar Bursa’da kalmayı tercih etti.
1970’ler
Bu dönemde single plaklar ve romantik hit parçalar üretti ve 1973’te kendi kaynaklarıyla ilk şarkısı Birleşsin Bütün Eller – Bazen Neşe Bazen Keder’i yaptı ancak istediği başarıyı alamadı. Kendi yazdığı şarkıları plak şirketlerinin başka sanatçılara vermemesi üzerine ikinci şarkısı “Yazık Oldu Yarınlara – Haydi Sil Gözlerini”nin yapımcılığını yaparak Türkiye’nin en sevilen şarkıcılarından biri oldu.
1976’da yayınladığı dördüncü şarkısı, karşılaştıkları baskılar sonucunda plak şirketi tarafından piyasadan kaldırıldı ve şarkıdaki tanrıyı sorgulaması konusuna değindi. 1976’da ilk LP kaydı İlhan İrem 1973–1976’yı çıkardı . “Havalar Nasıl”, “İşte Hayat”, “Son Selam”, “Ayrılık Akşamı”, “Sen Bilirsin” ve “Balağızlım” müzik listelerinde bir numara oldu.
1980’ler
İlhan İrem kendi deyimiyle “samimi olmayan insanlardan ve anlamsız kalabalıklardan” ve “insanların ürettiğinden çok şekillerle uğraşan popüler kültürden” uzak durmaya karar verdi.
70’lerde şarkılarında hüzün temasıyla başlayan müzik tarzı arayışı, 80’lerde barış ve metafizik temasına yöneldi. Bu dönemde bir rock senfonisi de yazdı. 1981 yılında bestelerinden oluşan “Bezgin”in yayımlanmasından sonra, 1983 yılında yedi yıllık bir çalışmanın ürünü olan senfonik rock üçlemesini yayımladı ve Pencere (1983), Köprü (1985 ) olmak üzere üç ayrı albümde hazırlandı. ), ve Ve Ötesi (1987). Pencere üçlemesinin ilk albümü 1983’te Altın Kelebek Ödülü kazandı.
1984 yılında Bulgaristan’da düzenlenen Altın Orfe Yarışması’nda Türkiye’yi temsil etti. Gazeteciler Özel Ödülü’nü de kazandı. 1985 yılında Köprü üçlemesinin ikinci albümü ve ilk kitabı Pencere… Köprü… Ve Ötesi… yayınlandı. Kitapta İlhan İrem’in Rock Senfoni’deki müzikal anlatımı yazılmış ve bu hikayenin satırlarıyla Burak Eldem, İzzet Eti ve Adnan Özer’in İlhan İrem’in müziği üzerine kapsamlı bir araştırmasına yer verilmiştir. Yine 1986 yılında Melih Kibar’ın Eurovision Şarkı Yarışması’nda Türkiye için bestelediği “Halley” şarkısının sözlerini yazdı ve o zamana kadar Türkiye’nin en iyi derecesini aldı. 1987 yılında, Ve Ötesi üçlemesinin son albümü ve Uzaklarda Biri Var adlı ikinci kitabıserbest bırakıldı. Onları Dünden Yarına ve 1989’da çıkan Uçun Kuşlar Uçun albümleri izledi . Kültür Bakanlığı, “Blues For Molla” adlı şarkının albümden çıkarılmasına ve Uçun Kuşlar Uçun’a eklenmesine izin verdi.
Eurovision Şarkı Yarışması
İlhan İrem, Eurovision Şarkı Yarışması için Türkiye’nin yurtiçi finallerine 3 kez katıldı . 1979’da “Bir Yıldız” şarkısıyla Türkiye’yi temsil etme hakkını elde etti, ancak askerliğini yapmak zorunda kaldı. Finalde yarışabilmesi için İrem’e Türk Silahlı Kuvvetleri’nden özel izin verilmesine rağmen plak şirketi sanatçıyı diskalifiye etti. İlhan İrem, 1988’de “Yurtta Barış Dünyada Barış” ve 1990’da “Komedi” şarkısıyla Türkiye’yi temsil etmek için bir girişimde daha bulundu.
1986’da yarışmada Türkiye’yi temsil eden “Klips ve Onlar” grubu için Halley şarkısını yazdı.
1990–2005
1990’lı yıllarda çıkardığı İlhan-ı Aşk , Koridor ve Seni Seviyorum albümleriyle kariyerine devam etti . Bu dönemde toplumdaki ve sanat ortamındaki sorunlara tepki olarak siyah kıyafetler giymeye başlamış ve 1992-2006 yılları arasında halk konserlerinden tamamen çekilmiştir. İlhan İrem, 8 Ağustos 1992’de Gülhane’de verdiği konserin ardından toplum hayatından çekilmiştir. Park. Kırk bin kişinin katıldığı bu konserden 14 yıl sonra sanatçı, 29 Eylül 2006’da İstanbul Açık Hava Tiyatrosu’nda büyük bir konserle sahneye döndü.
2006 sonrası
Cennet İlahileri albümüyle müziğe başladı. İlhan İrem, ilk konserini “kalp büyüsü” adı altında verdi ve sahneye geri döndü. Bu süre zarfında birçok kitap yayınladı, müzik kariyerini ilerletti, ve çok sayıda panel düzenledi.
17 Eylül 2013 tarihinde Akşam’dan Olcay Ünal Sert’e verdiği röportajda, “İşlerimi asla belirli kalıplarda üretmiyorum. Her biri canlı. Her birinin kendi içinde bir dinamiği var. Senfoni gibiler. onları üretin, tamamen onların içinde kapana kısıldım.” Yeni albüm çalışmalarına devam eden İrem, 2006 yılından bu yana her yıl İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük şehirlerde konserler vermektedir. 30 yıl aradan sonra 4 Haziran 2016’da Bursa‘da konser verdi.
Ödüller
İlhan İrem, kariyeri boyunca diğer ödüllerin yanı sıra 6 altın sertifika aldı. Hey ve Ses de dahil olmak üzere birçok dergi ve gazete onu birkaç kez “yılın sanatçısı” seçti.
Diğer girişimler
Soyut resim alanında çalışmalar yapan İlhan İrem, zaman zaman kişisel resim sergileri de oluşturmaktadır. Cumhuriyet, Aydınlık Gazetesi ve Odatv’de köşe yazarlığı yapmıştır. Politika’da ise İlhan İrem, dünya görüşünü demokratik ve milliyetçi olarak tanımlar. Aynı zamanda bir Atatürkçü (ilerici, akıl ve mantığın yolunda ilerleyen, bağnazlıktan uzak duran) olarak bilinmektedir. Terör örgütü lideri için söyledikleri ve yazdıkları sebebi ile geçmişte ceza almıştır. Ancak zaman onun ne kadar haklı olduğunu göstermiştir.
Kişisel yaşam
1 Ekim 1991’de Hansu İrem ile evlendi. İrem’in son dönem eserlerinde sözleri eşine ait olup albüm kapakları da eşine aittir. Hansu İrem, eşinin sanat yönetmenliğini de yapıyor. Çocukları yoktur.
Ölüm
28 Temmuz 2022’de vefat etti. vefat haberini ilke defa İstanbul Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu vefat haberini Twitter üzerinden duyurdu. Böbrek yetmezliği sebebi ile tedavi görmekte olduğu bilinmekteydi.
Diskografi
Kayıtlar
- Birleşsin Bütün Eller \ Bazen Neşe Bazen Keder (1973)
- Yazık Oldu Yarınlara \ Haydi Sil Gözlerini (1974)
- Anlasana \ Ne Güzel Bak Yaşamak (1975)
- Bir Varmış Bir Yokmuş (Kuklacı Amca) \ Hasretim Sana (1975)
- Ver Elini \ Üzülme Dostum (1975)
- Havalar Nasıl \ Gözünü Seveyim (1976)
- Sensiz de Yaşanıyor (İşte Hayat) \ Son Selam (1977)
- Ayrılık Akşamı (Sazlıklardan Havalanan) \ Sen Bilirsin (1978)
- Bir Zamanlar \ Yeni Bir Şarkı (1979)
- Er Mektubu Görülmüştür\Balağızlım (1980)
Albümler
- İlhan İrem 1973–1976 (1976)
- sevgiliye (1979)
- Bezgin (1981)
- Pencere (1983)
- Köprü (1985)
- Ve Ötesi (1987)
- Dünden Yarına (1988)
- Uçun Kuşlar Uçun (1989)
- Pencere… Köprü… Ve Ötesi… (1990)
- İlhan-ı Aşk (1992)
- Koridor (1994)
- Romalılar (1994)
- Sevgililer Günü \ İlhan İrem’in En İyisi 1. (1995)
- Aşk İksiri & Cadı Ağacı \ İlhan İrem’in En İyisi 2. (1997)
- Hayat Öpücüğü \ İlhan İrem’in En İyisi / 3. (1998)
- Bezginin Gizli Mektupları (2000)
- Uçuk Mavi Pencere (2000)
- Bulutlara Köprü (2000)
- Düşler ve Ötesi (2000)
- Seni Seviyorum (2001)
- Bir Meleğe Aşık Oldum / İlhan İrem’in En İyisi/ 4. (2003)
- Işık ve Sevgiyle 30 Yıl (2004)
- Cennet İlahileri (2006)
- Tozpembe/Progresif Çocuk Şarkıları(2008)
İlhan İrem’in Kitapları
- Pencere… Köprü… Ve Ötesi… (Öykü / 1985)
- Uzaklarda Biri Var (Denemeler / 1987)
- Katastrof (Şirler / 1990)
- Deliryum (Denemeler / 1994)
- Millenium / Sanalizasyon Fareleri, Yarasalar ve Diğerleri (Denemeler / 1998)
- Siyah Kuğunun Şarkısı (Senfonik Şiir /2007)
İlhan İrem ile ilgili kitaplar
- “Sürgün Gibi Masallarda” Michael Kuyucu (2008) Pegasus Yayıncılık
- “Işığın Aşkıyla İlhan İrem, Müziğin Mistik İlahı'” Özlem Süyev Zat (2008) Siyah-Beyaz yayınları
- “Ölümsüz Ozan İlhan İrem” Hakan Taştan, Ersin Kamburoğlu (2008) Cinius Yayınları
