Romanya tarihindeki diktatörlerden birisi olan İon Antonescu hayatı ve dönemi hakkında bilgilerin yer aldığı yazımız.
İon Antonescu
İon Antonescu
İon Antonescu; (d. 15 Haziran 1882, Piteşti – ö. 1 Haziran 1946, Jilava yakınları, Romanya), Romanyalı general ve devlet adamıdır. II. Dünya Savaşı sırasında Romanya’da Alman yanlısı bir diktatörlük kurmuştur.
I. Dünya Savaşı’ndan sonra Paris ve Londra’da askeri ataşelik yaptı. 1934’te genelkurmay başkanı, 1937’de savunma bakanı oldu. 1938’de Kral II. Carol ülkede korporatist bir diktatörlük kurduğunda da bu görevinde kaldı. Ama birkaç hafta sonra, Romanya’daki en büyük faşist grup olan Demir Muhafızlar’a yakın olduğu gerekçesiyle bakanlıktan uzaklaştırıldı.
Romanya topraklarının üçte birinin Haziran – Eylül 1940’ta Mihver Devletleri ile SSCB arasında paylaşılmasından hemen sonra, 4 Eylül 1940’ta başbakanlığa atanan Antonescu, faşist bir diktatörlük kurarak, açıkça Mihver’in saflarına geçti. Oluşturduğu “Ulusal Lejyoner Devlet” kısa süre içinde Demir Muhafızlar’ın iktidara gelmesiyle sonuçlandı. Ama örgüt üyelerinin hükümete karşı etkinlikleri ve işledikleri suçlar karşısında, 1941’de bu örgütü kapattı. Uygulamaya koyduğu reform programı ve Almanya’nın müttefiki olarak 1941’de SSCB’ye savaş ilan etmesi, başlangıçta halktan büyük bir destek görmesini sağladı.
Yönetimi, muhalefetin eleştirilerini belli bir serbestlikle dile getirmesine izin verdi. Bazı tarihçiler, Antonescu hükümetinin, uydu faşist yönetimler arasında Almanya’ya en az bağımlı hükümet olduğu görüşündedir. Bununla birlikte, Rus cephesindeki kayıplar arttıkça Antonescu’nun halktan gördüğü destek de yavaş yavaş azaldı. Sonunda, Kral Mihai’nin önderliğinde Ağustos 1944’te düzenlenen bir darbeyle iktidardan uzaklaştırıldı. Darbenin ardından Romen komünist halk mahkemesi tarafından ölüm cezasına çarptırıldı ve savaş suçlusu olarak idam edildi.
Kaynak – 2
İon Antonescu, Romen mareşali ve diktatörü (Piteşti 1882 – Bükreş 1946). Fransız Askeri Akademileri’nde eğitim gördü. Birinci Dünya Savaşı’nda Romen Ordusu’nda çarpıştı. Savaş sonrası Roma ve Londra Askeri Ataşelikleri’nde bulundu. 1937’de Genelkurmay Başkanlığı’na atandı, ancak 1938′ de Kral Carol’u “Pro-Fascist Iron Guard”ı (Faşizm-Öncüsü Demir Muhafızlar Birliği) ezmekle suçlandığı için görevinden alındı. Kısa bir süre sonra tutuklandı.
İon Antonescu
Ayaklanmasından kısa bir süre sonra Savaş Bakanlığı’na atandı. 1940’ta yeniden görevinden çekilmeye zorlandı ve bir kez daha tutuklandı. Hapisten çıkışından üç gün sonra başbakan oldu. Kral Carol’u tahttan çekilmeye ve yerine Prens Michael’ı getirmeye zorladı. 1941’de askeri diktatörlük kurdu. Romanya Ordusu’nu yeniden düzenlemek için Alman birliklerini ülkeye çağırdı. 22 Haziran 1941’de Almanya ile birleşen Romanya, SSBC’ye savaş açtı. 1944’te Sovyet Orduları Romanya sınırına dayanınca, Kral Michael bir askeri darbe düzenleyip Antonescu’yu tutuklattırarak hapse attırdı; savaş suçlusu olarak yargılandı; idama mahkum edildi ve kurşuna dizildi.
