İyotun vücudumuzdaki kullanımı nedir? İyot içeren yiyecekler hangileridir? İyot alımı için yememiz gereken yiyecekler ve faydaları.
İyot nedir? Neden Gerekli?
Vücutta tiroid hormonu üretilirken başlıca kullanılan ve dolayısıyla başlıca ihtiyaç duyulan mineral iyottur. Doğal olarak vücudumuzdaki iyotun neredeyse tamamı tiroid bezlerinde bulunmaktadır. İyotun vücudumuzdaki en büyük görevi tiroid bezinin çalışma fonksiyonlarını düzenlemektir. Metabolizmada yeterli miktarda iyot olduğu sürece bünye gayet normal bir şekilde çalışması için korunmaktadır. Normal bir şekilde çalışmadan kastedilen durum; üreme sistemlerinin olması gerektiği gibi çalışması ve gelişmesi, vücudun günlük çalışma prensiplerinin eksiksiz yerine getirilmesi, özellikle çocuklardaki beyin sağlığının korunabilmesi, vücuttaki görevler için kullanılması gereken enerjinin düzgün bir şekilde pay edilmesi; saç, tırnak ve cilt sağlığının korunması iyotun gerçekleştirdiği ve yardımcı olduğu görevler arasındadır.
Uzun yıllar boyunca dünya çapında yapılan araştırmalar neticesinde, iyotun insan metabolizması için gayet gerekli bir malzeme olduğu kanıtlanmış ve sırf bu yüzden günlük yemeklerimizde kullandığımız tuzlarımıza dahi iyot içeriği eklenmektedir. İnsan bünyesinde iyot eksikliği yaşandığı takdirde; ilk olarak tiroid bezleri günlük fonksiyonlarını yerine getiremeyecek hale geldiğinden guatr hastalığı, kısırlık problemi, zeka geriliği problemi ve gelişim bozukluğu hastalıklarının görülme oranı çok fazla artar. Tam tersi durumda aşırı iyot yüklenmesi yapıldığında da iyot zehirlenmesi meydana gelir ve aynı şekilde yine aynı belirtilerin görülme ihtimali bulunur. Bu yüzden vücuda alınan iyot oranında çok iyi bir denge tutturulmalıdır. Günlük yaşantımızda aldığımız besinler vasıtasıyla vücudumuza giren iyot miktarı ve en bilindik iyot içeren besinler ise şu şekildedir;
Çilek :
Bir çok meyve çeşidi bulunmasına rağmen içerisinde iyot içeriği bulunan meyvelerin sayısı çok çok azdır. Bu sayılı meyvelerden biri de çilektir. Üstelik çilek meyvesi iyot içeriğinin yanında hem diğer mineralleri de bollukla içermesi hem de düşük kalorili bir meyve çeşidi olması dolayısıyla sıklıkla tercih edilebilen bir meyve olma özelliği taşımaktadır. Sağlıklı beslenen bireylerin mutlaka beslenme programlarından eksik etmediği çilek, günlük olarak örneklendirmek gerekirse 6 ya da 7 adet yendiği zaman bedenin günlük iyot ihtiyacını yüzde sekizlik bir oranda karşılayabilmektedir.
Deniz ürünleri :
Özellikle tuzlu sularda büyüyüp yetişmiş balıklar ve diğer deniz ürünleri bol miktarda iyot minerali içermektedir. En fazla iyot içeren balıklar mezgit, ton balığı, derin deniz balıkları ve soğuk suda yaşayan balıklardır. Kabuklu deniz canlıları ve özellikle karides de mutlaka iyot ihtiyacını gidermek için tüketilmesi gereken ürünlerdendir.
Süt ve süt ürünleri :
Peynir, yoğurt gibi süt ürünleri de iyot minerali bakımından zengin yiyeceklerdir. Örneğin bir kase miktarındaki yoğurt ürünü vücudumuzun gündelik olarak alması gereken iyotun yüzde altmışlık bir kısmını, bir bardak miktarındaki süt günlük almamız gereken süt miktarının yüzde kırkını ve bir adet yumurta ise günlük almamız gereken iyot miktarının yüzde yirmilik bir kısmını karşılayabilecek içeriğe sahip olmaktadır.
Sebzeler :
Kabak, ıspanak, şalgam, soya fasulyesi, kuru fasulye, pazı ve sarımsak gibi çoğunlukla yeşil yapraklı sebzelerin içerisinde bulunan iyot minerali, bu sebzeler tüketildiğinde vücutta oldukça etkilim olabilmektedir. Hem bu meyvelerin iyot içeriği dışında antioksidan içerikleri olması ve başka mineralleri de barındırması, vücudun aynı anda pek çok ihtiyacını karşılamasına imkan sağlamaktadır.
İyotlu tuz :
Vücudun iyot ihtiyacı en pratik ve en kolay şekilde iyotlu tuz tüketilerek kapatılabilmektedir. Günlük olarak yemeklerimize ekleyebileceğimiz az miktardaki iyotlu tuz günlük almamız gereken iyot miktarını çok geçerli bir oranda karşılayabilmektedir.
