Julius Plücker kimdir? Ünlü Alman fizikçi ve matematikçisinin hayatı, çalışmaları hakkında bilgiler. Julius Plücker neyi bulmuştur? Günümüze etkisi nedir?
Julius Plücker
Julius Plücker, (d. 16 Haziran 1801, Elberfeld, Berg Düklüğü – ö. 22 Mayıs 1868, Bonn, Almanya), eşleklik (dualite) ilkesini ortaya koyan çalışmalarıyla tanınan Alman matematikçi ve fizikçi. Katot ışınlarının (boşlukta oluşturulan elektron demeti) magnetik alan etkisiyle yörüngelerinden saptığını bulmuştur; bu buluş günümüzde yararlanılan birçok elektronik aygıtın, örneğin televizyonun temel çalışma ilkeleri arasındadır.
Plücker Heidelberg, Berlin ve Paris üniversitelerinde öğrenim gördü. Bonn Üniversitesi’nde dört yıl okutmanlık yaptıktan sonra 1829’da bu üniversitede öğretim görevlisi oldu. Burada verdiği derslerini Analytisch-geometrische Entwicklungen (1828-31; Analitik Geometrinin Gelişimi) adlı iki ciltlik kitapta topladı.
Plücker 1829’da analitik geometride yeni bir çığır açan bir görüş geliştirdi. Buna göre geometride temel öğenin mutlaka nokta olması gerekmiyordu, temel öğe olarak doğru da alınabilirdi. Bu görüşten kalkan Plücker eşleklik ilkesini de geliştirdi. 1834’te Halle Üniversitesi’nde ve iki yıl sonra da Bonn Üniversitesi’nde matematik profesörü olarak görev alan Plücker, en önemli yapıtı olarak kabul edilen Theorie der algebraischen Curven (1839; Cebirsel Eğriler Kuramı) adlı yapıtında, cebirsel eğrilerde tekil noktalann (eğrinin tek bir teğetinin bulunmadığı noktalar) sayılanna ilişkin ve günümüzde Plücker eşitlikleri olarak bilinen eşitlikleri verdi.
1835’te yayımlanan System der analytischen Geometrie (Analitik Geometri Sistemi) adlı yapıtında da geleneksel koordinat noktalan yerine doğrusal fonksiyonlann kullanılması yöntemini ortaya koydu. 1846’da yayımladığı System der Geometrie des Raumes in neuer analytischer Behandlungsweise (Uzay Geometrisinin Analitik Olarak Yeniden Ele Alınması) adlı yapıtı ise daha önce sergilemiş olduğu sonuçların daha sistematik ve geliştirilmiş bir biçimde sunuluşunu içeriyordu.
1847’de Bonn Üniversitesi’nde fizik profesörlüğüne atanan Plücker, kristallerin magnetik alan etkisi altındaki davranışları üzerinde araştırmalara başladı.
Katot ışınlarının magnetik alanda sapmaya uğradığını bularak elektronikte ve atom fiziğinde ileride gerçekleştirilecek birçok buluşun yolunu açtı. Spektroskopiye ilişkin araştırmaları sonucunda her kimyasal maddenin ayn bir tayf verdiğini göstererek kimyasal çözümlemede spektroskopiden yararlanacak olan Robert Bunsen’e ve üç çizgili hidrojen tayfını ilk kez gözlemleyerek gökcisimlerinin kimyasal yapısını belirleme çalışmalarında Gustav R. Kirchhoff’a öncülük etmiştir.
1865’te matematik çalışmalarına yeniden başlayan Plücker, yaşamının son yıllannda gerçekleştirdiği çaİışmalarını içeren Neue Geometrie des Raumes gegründet auf die Betrachtung der geraden Linie als Raumelement (1868-69; Uzayın Temel Öğesi Olarak Doğrunun Kabulüne Dayalı Yeni Uzay Geometrisi) adlı yapıtında temel öğesi doğru olan geometri kavramını genişletti ve doğru geometrisinin temellerini attı.
