Türk mutfağında önemli bir yere sahip olan kabağın faydaları nelerdir? Kabağın insan sağlığına yararları nelerdir? Kabak çeşitleri hakkında bilgi.
Kaynak: pixabay.com
Kabak nedir?
Beslenme rutinimizde yemeklerimizde bol miktarda kullandığımız kabak, genel olarak bir sebze olarak bilinse de aslında tür olarak bir meyvedir. Meyve olarak adlandırılmasının sebebi ise içeriğinde bulunan tohumlardır. Tür olarak “cucurbitaceae” türünün dört farklı çeşidinden bir tanesi olan kabak, dış yapısı itibariyle de türünden türüne kalın kabuklu ya da ince kabuklu olarak görülebilmektedir. Özellikle Türk mutfağında kabakla pek çok yemek yapılırken aynı zamanda çoğu lezzetli tatlının içerisinde de kabak malzemesi rahatlıkla kullanılabilmektedir.
Marketlerde ve sebze-meyve satan diğer küçük işletmelerde hemen hemen her mevsim bulabileceğimiz kabak, fiyat olarak da her keseye hitap edebildiğinden çokça tüketilen besinler arasında yer almaktadır. Türkiye’de de bol miktarda yetiştirilen kabağın kendi içerisinde pek çok türü de bulunmaktadır. Bu türler görüntü olarak da lezzet olarak da birbirinden ayrılmaktadır. Türünden türüne istenirse sadece tatlı yapmak amaçlı bal kabağı alınıp güzel tatlılar yapabilir, istenirse de normal kabak alınıp kabak dolması ya da mücver gibi yiyecekler hazırlanabilir.
Kabağın tarihi araştırıldığı zaman, günümüzden tam 7000 öncesine dayandığı ortaya çıkmıştır. Arkeologlarla birlikte yürütülen çalışmalarda en eski kabak bulgusuna Meksika’da rastlanmıştır. Bu nedenle kabağın ana vatanı Amerika kıtası olarak kabul edilmiştir. Kabağın ilk önce Amerika’dan çıkıp oradan Avrupa’ya, Avrupa’dan Asya’ya en son da Anadolu’ya geldiği tahmin edilmektedir.
Besin değerleri açısından baktığımızda 100 gram miktarındaki kabakta yaklaşık olarak 45 kalori bulunmaktadır. Ayrıca içerisinde bol miktarda K vitamini, A vitamini, E vitamini ve C vitamininin yanında bakır minerali, magnezyum minerali ve denir minerali de bulunmaktadır. Aynı zamanda metabolizma için son derece yararlı olan karoten alfa ve karoten beta içerikleri kabağın içerisinde bolca bulunmaktadır.
Kaynak: pixabay.com
Kabağın türleri nelerdir?
Helvacı kabağı türü : İri bir yapıda ve basık profilde bulunan helvacı kabağı, yiyecek açısından turşu yapımında ve tatlı yapımında kullanıma uygun bir kabak türüdür. Renk olarak kırmızının tonlarına sahiptir.
Sakız kabağı türü : En çok kullandığımız ve yemeklerimizde sıklıkla tercih ettiğimiz kabak türü sakız kabağıdır. Açık yeşil renge sahip olan sakız kabağının sarı tonlarına dönük renkleri de bulunmaktadır. Şekil olarak ince ve uzun bir yağıya sahip olan sakız kabağından en çok kabak dolması, kabak kalyesi ve mücver yemekleri yapılmaktadır.
Asma kabağı türü : Bostanlarda ve bahçelerde sıklıkla yetiştirilen asma kabağı, dış görünüş itibariyle dikkat çeken bir yapıya sahiptir. Eğer yetiştirildiği bölgede bulunduğu alanı severse yaklaşık 2 metrelik uzunluklara dahi çıktığı görülmüştür. Yetiştirilme seçeneklerinde sulu ortamı çok seven asma kabağı bu nedenle en çok bol su bulunan ortamlarda iyi yetiştirilebilmektedir.
Bal kabağı türü : Bal kabağı oldukça iri bir yapıya sahip olan bir kabak türüdür. Hem basık yapıya ve yuvarlakça hatlara, hem de uzunca bir görünüme sahiptir. Renk olarak çok dikkat çeken bir turuncu tonuna sahip olan bal kabağının en sık kullanıldığı yiyecek alanı tatlı yapımıdır. Pişirilme şekli de bu yüzden şekerle birlikte olmaktadır.
Kabak Dolması
Kabağın faydaları nelerdir?
Kemik sağlığı : Kabak yiyeceği, vücuttaki omurga yapısında mineral yoğunluğunu normalden daha fazla seviyelere çıkartarak daha sağlıklı bir kemik yapısına sahip olunmasını sağlamaktadır. Ayrıca içeriğinde bulunan magnezyum mineraliyle de bireylerin eklem sorunları yaşama ihtimallerini de en az seviyeye indirmeye yardımcı olmaktadır. Bunun dışında içeriğindeki fosfor minerali, demir minerali ve çinko mineraliyle osteoporoz gibi kemik hastalıklarının önüne geçebilmektedir.
Kalp sağlığı : Besin öğesi olarak çok az miktarlarda yağ içeren kabak, bu sebepten dolayı metabolizmada kolesterolü neredeyse yok denecek kadar az tetikler. Bu değerlerin bu kadar az olması otomatikman da kalp sağlığına fayda sağlamaktadır. Öte yandan aniden geçirilebilecek felç ya da kalp krizi gibi sorunların yaşanmasına engel olabilecek magnezyum minerali kabakta bolca bulunmaktadır. C vitamini içeriği, potasyum içeriği ve magnezyum içeriğiyle de kan basıncının yükselen seviyesini olması gereken miktarlarda tutmaktadır.
Göz sağlığı : Kabak yiyeceğinin içerisinde yüksek miktarda lutein ve beta karoten bulunmaktadır. Bu lutein içeriği, gözde oluşan makula dejenerasyonu ya da katarakt gibi hastalıkların önlenmesine son derece yardımcı olmaktadır. Örnek verecek olursak, bir fincan miktarındaki kabakta yaklaşık olarak 135 miligram değerinde beta karoten ve 2400 mikrogram değerinde lutein içeriği bulunmaktadır.
Kanseri önleyici etki :
Vücutta bulunan zararlı radikallerin yok edilmesi için gerekli olan antioksidanlar kabakta bulunmaktadır. Bunun dışında içeriğindeki beta karotenle de kansere sebep olabilecek kimyasal kirliliğin bünyede oluşmasını engelleyerek oluşan kirlilik varsa da bunun en çabuk şekilde vücuttan atılmasını sağlayabilmektedir. Ayrıca olası ağız kanseri ve akciğer kanseri ihtimallerine karşı da içerisinde bulunan C vitaminiyle de engelleyici özellikler sergileyebilmektedir.
Prostatı önleyici etki : “İyi huylu prostat hipertrofisi” olarak da adlandırılan “BPH” hastalığının belirtilerinin hafifletilmesinde kabak çok etkili bir yiyecek rolündedir. Bu hastalığa yakalanan kişilerin cinsel fonksiyonlarında ve idrar yapma kabiliyetlerinde azalma meydana geldiğinden bir an önce atlatılmak istenen bir hastalık rolündedir.
Zayıflamaya yardımcı etki : İçeriğinde çok düşük miktarlarda yağ içermesi sebebiyle, fazla kilolarından kurtulmaya çalışan kişilerin beslenme listelerinde rahatlıkla kabakla beslenebilmeleri mümkündür.
Kolon sağlığı : İçeriğinde bol miktarda besin lifi içeren kabak, bu özellikleri sayesinde kolonların sağlıklı bir yapıda kalabilmesini sağlamaktadır. Bunun dışında vücutta biriken yararsız toksinlerin vücuttan atılmasına ve kabızlık sorununun yaşanmasının engellemesine yardımcı olmaktadır.
Bağışıklığı arttırıcı etki : Bol miktarda C vitamini içeren kabak, bu özelliklerinden dolayı bireyleri hem çeşitli alerjilere hem de soğuk algınlığı hastalıklarına karşı koruma altına alabilmektedir.
Regl sorunlarını önleyici etki : Manganez içeriği açısından zengin bir ürün olan kabak, kadınlar üzerinde bu içeriğiyle adet dönemlerinde oluşan krampları engelleyici özelliklere sahip olabilmektedir. Özellikle bal kabağı tüketmek, kişinin stresten kaynaklanan kas kramplarını magnezyum içeriği sayesinde azaltabilmektedir.
Kabağın zararları nelerdir?
Kabak tüketiminde de her besinde olduğu gibi dikkat edilmesi gereken noktalar vardır. Ancak bugüne kadar kaydedilen herhangi aşırı riskli bir durum söz konusu olmamıştır. Sadece kabak çekirdeği tüketimine dikkat edilmesi konusunda uyarılar yapılmaktadır. Çünkü çekirdeğin içeriğindeki yağ oranı ve alerjik reaksiyon yaratabilme eğilimi yüzünden mutlaka dikkatli tüketilmesi gereken ürünler arasında doğal olarak kabak çekirdeği de bulunmaktadır.
