Dini – tasavvufi Türk edebiyatının önemli temsilcilerinden birisi olan Kaygusuz Abdal ile ilgili kısaca bilgiler veren yazımız.
Kaygusuz Abdal, XIV. yüzyılın ortaları ile XV. yüzyıl başlarında Teke ili (Bugünkü Antalya’nın Alanya çevresi)nde yaşamıştır.
Kaygusuz’un asıl adı Alâaddin Gaybî’dir. Alanya sancağı beyinin oğluyken av sırasında Abdal Musa ile karşılaşır, ona bağlanarak beyliğini bırakır ve tasavvuf yoluna girer.
Abdal Musa’nın yanında uzun süre görevde bulunduktan sonra, Abdal Musa’nın izniyle Mısır’a gider. Sonra Suriye ve Irak’ı dolaşarak Anadolu’ya döner.
Kaygusuz Abdal, sanıldığına göre 1444 yılında vefat etmiştir. Mezarının nerede olduğu bilinmemektedir.
Hoca Ahmet Yesevî, Hacı Bektâş-ı Velî, Yunus Emre zincirinin XV. yüzyıldaki halkası Kaygusuz Abdal’dır.
Kaygusuz’un eserlerinin tamamı din ve tasavvuf konusundadır, dinî – tasavvufi Türk edebiyatının belirgin özelliği olarak hece ve aruzu birlikte kullanmıştır. Bugün için bilinen eserlerinin sayısı 15 kadardır. Bu eserlerden bazıları şunlardır: Divan, Gülistan (Tasavvufun Vahdet konusunu ele aldığı eserdir), Gevhername (Bu eserde tasavvufa göre insanın yaratılışı konusu işlenmiştir.), Minbername (Allah’ı bulma uğraşı ele alınmıştır.), Vücudname (İnsan vücudunun tasavvufi anlamı açıklanmaktadır.), Dilgüşâ (Vahdet-i vücut ve nefs konularındadır.), Sarayname (Bu dünya yaşamı ve insanların durumları anlatılır.)
