Kozmetikte kullanılan kimyasal özellikler nelerdir? Kozmetik kimyasalların, parfümlerin içerikleri, antioksidanlar, nemlendiriciler.
Kozmetik Kimyasalları ve Özellikleri
Kozmetiklerin yapısında koku verici, koruyucu, antioksidan ve nemlendirici vb. özelliklere sahip kimyasallar kullanılır.
1. Parfüm
Doğada bulunan ve sentetik olarak elde edilen hoş kokulara parfüm denir. Hoş bir koku elde etmek için birçok maddelerin karıştırılmasıyla parfüm hazırlanabilir. Güzel kokma isteği günümüzden binlerce yıl önce yaşayanların, bugünkü parfümlerin temelini oluşturur şekilde kokular hazırlamasına sebep olmuştur.
Parfümeride kullanılan ham maddeler:
***Bitkisel kaynaklı
***Hayvansal kaynaklı,
***Sentetik kimyasal maddelerdir.
Büyük bir grubu oluşturan bitkisel maddeler, özel kokulu uçucu yağlardır. Uçucu yağlar bitkilerden, destilasyon, sabit yağ ile tüketme ve sıkma yöntemleri ile elde edilebilirler.
Hayvansal kaynaklı maddelerden en önemlileri amber, misk civet ve castoreumdur.
Sentetik maddeler çok geniş bir alan kaplar. Bunlar, alkol (benzil, fenil-etil, sinnamil alkoller), ester (benzil asetat) aldehit (amil sinnamik aldehit), asetal (fenilasetaldehit, dimetil asetal) ve keton (ionon) yapısında maddeler olabilir.
Parfümü oluşturan maddeler; temel madde, karıştırıcı madde, düzeltici madde ve sabitleyici olarak gruplandırılabilir.
Parfümü oluşturan maddeler
| Temel maddeler | Parfümün kokusunda olan maddelerdir. |
| Karıştırıcı maddeler | Parfüm hazırlanmasında kullanılan maddelerin birbirleriyle kaynaşmasını ve tek bir koku ile ortaya çıkmasını sağlarlar. Feniletil alkol iyi bir karıştırıcı maddedir. |
| Düzeltici maddeler | Hazırlanması düşünülen parfüm tamamlayıcı koku veren maddelerdir. |
| Sabitleştirici | Parfümün sabitliğini sağlayan maddelerdir. Zamk yapısında maddeler bu iş için uygundur. |
EDTA
Etilendiamin tetraasetikasit kısaltılmışı olan bu asit kozmetik ürünlerinde kullanılan bir sabitleyicidir. Formülün içindeki maddelerin bazı elementlerle birleşmesine mani olarak ürünün su gibi maddelerle karşılaştığında doku, koku ve kıvam gibi istenmeyen değişikliklere uğramasını önler.
2. Koruyucular
Kozmetik maddelerin güvenilirliğini ve stabilitesini artırmak amacıyla kullanılan kimyasal maddeler, koruyucu maddelerdir. Koruyucuların kozmetiği tüm mikroorganizmalara karşı koruması beklenen anti mikrobiyal maddelerdir.
Kozmetik endüstrisinde en çok kullanılan beş koruyucu,
***metilparaben (% 35),
***propilparaben (%32),
***imidazolidinil üre (% 9),
***kuaterniyum – 15 (% 5),
***formaldehit çözeltisi (% 4) tir.
Buradan da açıkça görüldüğü gibi parabenler diğer koruyuculardan daha fazla kullanılmaktadır.
Kozmetiklerde koruyucu olarak kullanılan bazı dezenfektan maddeler
| Etil ve propil alkol | Saç ve traş losyonlarında kullanılırlar. |
| Asitler ve esterler | Krem ve losyonlarda kullanılır. Bunlar arasında organik asitlerden laktik, sitrik, tartarik asitler sayılabilir. Borik asit bebek, vücut ve taş pudralara konmaktadır. |
| Fenoller | Bilinen en eski dezenfektanlardır. Ancak tahriş edici ve toksiktirler. Çözünürlükleri azdır. Sabunlarda kullanılıp deodoran ve dezenfektan etki gösterirler. Fenol grubu dezenfektanlar arasında hekzaklorofon, diklorofen, dikloro-m-ksilenol, pentaklorofenol sayılır. |
| Yüzey aktif bileşikler | Bunlardan en çok katyonik gruptan katerner amonyum bileşikleri kullanılır. İyodoforlar şampuan ve diğer kozmetik preparatlarda kullanılmaktadır. |
| Sülfür bileşikleri | Dermatolojide kullanılan en eski dezenfektanlardandır. Saç losyonları ve şampuanlarda kullanılır. Kozmetolojide sülfür bileşiği olarak tetrometiltiuramdisülfat, çinko dimetil ditiokarbomat kullanılır. |
| Fenil merküri tuzları | Vücut için toksiktir, fakat çok düşük konsantrasyonlarda kozmetik kremlerde kullanılabilir. |
Parabenler
En yaygın olarak kullanılan korucuyucu maddelerdir. Benzo-ik asidin türevleridir. Kullandığımız kimyasalların raf ömürlerini uzatıcı madde olarak da bilinirler.
3. Antioksidanlar
Genelikle deri bakım ürünleri için kullanılırlar. Antioksidanlar oksijen güneş ışığı veya herhangi zararlı kaynağın etkilerini azaltabilen maddelerdir.
Antioksidanlar kozmetik ürünlere eklendiklerinde koku, renk ve görünüşte değişiklik olmasını engeller, tokslk ve alerjik yan ürünlerin ortaya çıkmasını da önlerler. Aynı zamanda ciltte bazı kimyasalların neden olduğu hasarları da onarmak için kullanılırlar.
Antioksidan maddelerin kullanımı sırasında ciltte tahriş olma, zehirlenme etkisi ve renk değişimleri de oluşabilir.
Alfa – hidroksit asit (AHA)
Meyve asitleri olarak ta bilinen antioksiden özellik gösteren AHA lar hidroksil grubu içeren organik asitlerdir. AHA lar glikolik, laktik, sitrik, malik ve tartarik asitlerdir.
4. Nemlendiriciler
Kozmetik kremlerde su kaybından meydana gelen kabuklaşmayı önlemek için katılan maddelere nemlendiriciler adı verilir. Nemlendiriciler havadaki nemi tutarak, derinin nemini korumakta kullanılırlar. Nemlendiriciler, aynı zamanda deriden su kaybı hızını da kontrol eder.
Etki mekanizmalarına göre, örtücüler, humektanlar, emoliyanlar (cildi yumuşatıcı ve düzgün görünüm almasını sağlayıcı) ve protein yenileyiciler olarak sınıflandırılırlar.
Diş macunlarında kurumayı önlemek için kullanılan nemlendirici oranı yüksektir. Çünkü bu tip preparatlardaki katı madde oranı % 30 u geçer.
Vazelin oldukça yaygın kullanılan bir nemlendiricidir.
Nemlendiriciler inorganik, metal – organik ve organik nemlendiriciler olmak üzere üçe ayrılırlar. Organik nemlendiriciler, en sıklıkla kullanılan sınıftır. Glikol, gliserol ve sorbitol gibi polialkoller yaygın kullanılan nemlendiricilerdir.
Aloe vera
Cilde tazelik veren, nem sağlayan ve son derece dinlendirici, yüksek konsantreli bir cilt bakım jelidir. Hafif cilt yanıkları, güneş yanığı, cilt tahrişleri veya kesik gibi ufak yaralanmalarda cildi yenileyici, rahatlatıcı, serinletici ve dinlendirici etkisi bulunmaktadır.
Botoks
Botoks, botulinum toksini olarak bilinen kimyasal bir madde olup kimyasal formülü 
SAÇ ŞEKLİNİ KORUMAK AMACI İLE KULLANILAN KOZMETİKLER
Saç şeklini korumak amacıyla kullanılan ürünler; jel, sprey veya köpük şeklinde hazırlanabilir. Temel formüllerinde su, alkol, polimerler, yumuşatıcı maddeler, etken maddeler, koruyucu, renk ve koku maddeleri yer alır.
1. Saç Boyaları
Saçın rengini değiştirmek veya beyaz saça istenilen rengi vermek amacı ile kullanılır, geçici, yarı sabit ve sabit olabilirler. Geçici boyalar yıkama ile saçtan çıkabilen boyalardır. Yarı sabit boyalar zamanla, yıkama etkisiyle saçtan çıkar. Sabit boyalar ise yıkama ile çıkmaz, saçta kalırlar.
2. Saç Jöleleri
Alkol çözeltili jöle oluşturucu suni reçinelerden ve yağımsı bileşenlerden oluşurlar. Saça uygulanan jöleler, şekil verici bileşenler içerir, suda çözünen polimerler ile kıvamı artırılır, jel yapısında saydam preparatlar-dır. Şekil verici olarak kullanılan reçinelerin kurutucu etkisi vardır.
Bu ürünlerde, suda çözünen polimerler, şekil verici ajanlar, nem çekiciler, alkali ajanlar, yüzey etkin maddeler kullanılır.
