Lapseki nerededir? Lapseki hangi ilimize bağlıdır? Lapseki ilçesi özellikleri, tarihi hakkında bilgi.
Lapseki; Çanakkale İli’ne bağlı ilçe ve merkezidir. 2 bucağı (Beyçayırı, Umurbey), 40 köyü vardır. İlin kuzeyinde; batıdan Çanakkale Boğazı, kuzeyden Marmara Denizi, doğu-güneydoğudan Biga, Çan, güney-güneybatıdan Merkez ilçeleriyle çevrilidir.
Biga Yarımadası’nın kuzeybatısında yer alan ilçe toprakları, engebeli yüzeyler, tepelerle kaplıdır. Ortalama 600-700 m olan yükseltiler arasında en yüksek noktalar, güneyde Kocakır Tepesi (816 m) kuzeydoğuda Dededağı Tepesi’dir (721 m). Tepeler arasında kalan ve kıyıya doğru gidildikçe alçalan engebeli alanların yükseltisiyse 300-500 m arasında değişir. Kıyılarda, vadi tabanlannda, ırmak ağızlarındaki düzlükler alüvyonla örtülüdür. Çok sayıdaki irili ufaklı ırmak arasında en önemlisi, Dede Dağı’ndan doğan, batı yönünde akan ve bir delta oluşturarak Çanakkale Boğazı’na dökülen Umurbey Çayı’dır (35 km). Marmara ile Ege denizleri arasında bir geçit ikliminin gözlendiği ilçede, yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılıman ve yağışlı geçer. Yıllık ortalama sıcaklık 15°C, yağış tutan 600 mm’dir. Tepelerin eteklerinde Akdeniz çalı türleri, ırmak boylannda kavak, söğüt, kıyıya bakan yamaçlarda zeytin ağaçları doğal bitki örtüsünü oluşturur. Ekonomi; tarım (buğday, arpa, yulaf, bakla, fasulye, ayçiçeği, üzüm, elma, zeytin), hayvancılık (sığır, koyun, keçi), balıkçılığa dayanır. Şarap, balık konservesi, salça fabrikaları,soğuk hava depoları; manganez, simli kurşun, bakır yatakları vardır. Çanakkale Boğazı’nın doğu kıyısında Çınarlı Deresi’nin denize döküldüğü yerin ağzmda kurulu olan ilçe merkezi, il merkezine 40 km uzaklıktadır. Lapseki-Gelibolu arasında düzenli arabalı vapur seferleri vardır.
Tarih. Antik Çağ’da adı Lampsakos olan Lapseki’yi İonia kentlerinden Miletos bir koloni kenti olarak kurdu. Koloni olmadan önceki adı Pityusa idi. Lampsakos adıyla varlığını sürdürdüğü dönemlerde işlek bir liman kentiydi ve asma bahçeleriyle ünlüydü. İÖ 546’dan İÖ 499’a kadar Pers egemenliğinde yaşadıktan sonra bu tarihte Persler’e karşı ayaklanan İonia kentlerinin yanında yer aldı. İÖ 479’da Mykale Deniz Savaşı’nda Atinalılarla birleşti. Perslere karşı oluşturulan Attika-Delos Deniz Birliği’ne katıldı. İÖ 411’de Atina’ya karşı ayaklandıysa da yenilgiye uğradı. İÖ 405’te Atina’nın gücünü yitirmesi üzerine önce Sparta’nın, sonra da yeniden Pers egemenliğine girdi. İÖ 362’de özgürlüğünü kazandı. İÖ 334’te Büyük İskender’in eline geçti. Hellenistik dönemde Antigones Monophtalmos’un, daha sonra da Roma’ nın eline geçti. Bizans döneminde piskoposluk merkezi ve önemli bir liman olarak yaşamını sürdürdü. Süleyman Paşa’nın Gelibolu Yarımadası’nın fethinden sonra Osmanlıların egemenliğine geçti.
Günümüzde eski kentten geniş bir alana yayılmış olan sur ve mezarlık kalıntıları vardır. Bugünkü Lapseki ilçesi antik kentin yakınlarında kuruludur. İlçe merkezindeki Süleyman Paşa Camisi, Orhan Gazi döneminde yapıldı. I. Murat döneminde yapılan ve Umurbey (Hüdavendigâr) Camisi de özgün biçimini yitirmiştir.
