Mektup nedir ne gibi çeşitleri bulunmaktadır? Mektubun özellikleri nelerdir? Mektup çeşitleri ve hakkında genel bilgiler.
Kaynak: pixabay.com
Mektup
Bir haber vermek, bir şey sormak, istemek üzere birine gönderilen yazılı kâğıda «mektup» denir.
İnsanlar eski çağlarda birbirlerine duygularını, düşüncelerini çeşitli şekilde bildirirlerdi. Yazı bulunduktan sonra, birbirinden çok uzakta yaşayan insanlar, mektupla haberleşmeye başladılar. Bu bakımdan, mektubun tarihi, hemen hemen yazıdan da eskidir. Çünkü, yazıdan önce, mektupla anlatılabilecek düşünceler anlamı belirli işaretlerle de başkalarına ulaştırılmıştır. Bugün hâlâ Afrika ve Avustralya’daki bazı yerlilerin bir ok ucu, bir yüzük göndererek demek istediklerini kendilerinden uzakta yaşayanlara anlattıkları biliniyor.
Yazıyla mektup yazmak geleneği kurulduktan sonra, gittikçe gelişti, daha ileri anlaşma vasıtaları (telefon, telgraf) bulunduğu halde, bir gelenek ve görenek olarak devam etti. O kadar ki, kimlere ne yolda mektuplar yazılabileceği, ne gibi mektupların nasıl cümlelerden meydana geleceği değişmez kurallar halinde yerleşti. XVII. yüzyılda yaşamış olan Feridun Bey’in «Münşeât-Us-Selâtin» (Sultanların Mektupları) adlı eserinde, hükümdarlar arasında yazılmış çeşitli mektup örnekleri bir araya toplanmıştır.
Mektup Çeşitleri
Gerek tarih içindeki gelişmesi, gerek konuları bakımından mektupları şöyle çeşitlendirmek mümkündür:
Resmî Mektuplar. — Resmî bir görevi olan bir kimsenin aynı durumda bir başkasına resmî bir iş üzerine yazdığı mektuplardır. Bunların yazılış tarzı beyliktir; belli sözlerle başlar, işle ilgili açıklarna yapıldıktan sonra gene belli sözlerle biter.
İş Mektupları. — Ticaretle uğraşan kimselerin ya işleriyle ilgili resmî makamlara, ya da işleriyle ilgili başka ticaret müesseselerine gönderdikleri mektuplardır. Bunlar da yerleşmiş kalıplara göre yazılır.
Edebî Mektuplar. — Sanatçıların bir sanat ve edebiyat meselesini tartışmak üzere birbirlerine yazdıkları mektuplardır. Bu gibi kimselerin, bir fikir meselesini söz konusu eden özel mektupları da tarih ve edebiyat, sanat tarihi bakımından önemli olduğu için bu mektup çeşidine girer.
Açık Mektuplar. — Özel kişilerin, her hangi bir mesele üzerinde açıklama yapmak üzere resmî mevki sahiplerine, ya da ilgili kimselere hitap ederek, basında yayınladıkları mektuplardır.
Özel Mektuplar. — Özel kişilerin, şahıslarına ait meseleleri söz konusu ettikleri mektuplardır. Tebrik, başsağlığı, yıldönümü, doğum günü gibi sebeplerle yazılmış mektuplar? aşk mektupları; her hangi bir konuda anlaşmak üzere birisine yazılan gizli mektuplar bu çeşittendir.
Uluslararası anlaşmalar gereğince, mektuplaşmak, dünyanın her yerinde serbesttir. Savaş gibi fevkalâde bir hal olmadıkça, özel mektuplar açılmaz, okunmaz. Aynı evde yaşıyan bir aileden ergin yaşta olan her hangi birine dışarıdan gelmiş mektup, o ailenin öbür kişileri tarafından açılamaz.
