Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın hayatı ile ilgili kısa ve temel bilgilerin yer aldığı yazımız.
MERZİFONLU KARA MUSTAFA PAŞA, Osmanlı sadrazamı (Merzifon 1634 – Belgrad 1683). Köprülü Mehmet Paşa’nın korumasında ve kendisiyle yaşıt olan Fazıl Ahmet Paşa ile birlikte büyüdü. 1654’te medrese öğrenimini tamamladı. Aynı yıl Köprülü Mehmet Paşa’nın kızlarından Saliha Hanım ile evlendi.
Köprülü’nün 1656’da sadrazam olmasından sonra önce silahtarlığa, ardından telhisçiliğe atandı. 1658’de henüz 23 yaşındayken, padişah IV. Mehmet onu sancakbeyi payesiyle küçük mirahurluğa 1660’ta da Silistre Beylerbeyliği’ne atadı. 1661’de ise vezir payesiyle Diyarbakır Beylerbeyi oldu. Aynı yıl, Köprülü Mehmet Paşa ölüp yerine oğlu Fazıl Ahmet Paşa sadrazam olunca, kaptanıderya olarak Divanı Hümayun’a girdi 1662-1676 arasında değişik dönemlerde sadaret kaymakamlığı, divan vezirliği ve kaptanıderyalık yaptı.
Bu arada 1671’de kendisine güç ve ün kazandıran Kamanaşi Seferi’ne katıldı. 1672’de Lehistan ile yapılan Barış görüşmelerini yönetti. 1674’te bir Kazak kalesi olan Taman’ı aldı. Fazıl Ahmet Paşa’nın 1676’da ölümü üzerine sadrazamlığa getirildi. Sadrazamlığı sırasında 1677’de Şehrin Kalesi’ni Ruslardan aldı, 1681’de Edirne Antlaşması’nı gerçekleştirdi. Macaristan beyi İmre Tököli’nin kışkırtmasıyla Avusturya üzerinde yürümeye karar vererek İkinci Viyana Seferi’ne çıktı. 14 Temmuz 1685’te Viyana kuşatıldı. Kuşatmanın başarısızlıkla sonuçlanması üzerine Belgrad’a çekildi. Estergon Kalesi’nin düşmesi soncu, karşıtlarının da kışkırtmasıyla VI. Mehmet’in verdiği emirle 25 Aralık 1683’te idam edildi. Onun ölümüyle birlikte, Köprülüler dönemi sona erdi. İstanbul ve Anadolu’nun çeşitli yerlerinde hayır eserleri vardır.
