Mizancı Murat Kimdir? Hayatı, Eserleri Biyografisi, Edebi Kariyeri

0
Advertisement

Mizancı Murat kimdir ve ne yapmıştır? Yazar Mizancı Murat’ın hayatı, biyografisi, eserleri, edebi kariyeri hakkında bilgi.

Mizancı Murat

Mizancı Murat; yazardır (Tiflis 1853-İstanbul 1914).

Mizancı Murat

1854 yılında Dağıstan’ın Huraki kasabasında doğdu. Burada birkaç nesildir kadılık yapan, gayet dindar, hilâfete ve Osmanlılığa bağlı bir aileye mensuptu. Babası Hacı Mustafa, Dağıstan’ın istiklali için savaşan Hacı Murad’ın yanında çarpışmış ve burada doğan oğluna Murad adını vermişti.

Mizancı Mehmed Murad, küçük yaşta Arapça ve Kuran-ı Kerim dersleri aldı. Timurtaş Şûra’da rüşdiye tahsili yaptı. Sonra Stavropolskaya Gimnasium’unu (liseyi) bitirdi. Tek emeli, ikinci kıble bildiği hilâfet merkezine gitmek ve bütün ömrünü onun uğrunda geçirmekti.

1873 yılında İstanbul’a geldi. Mithat Paşa ile görüştü. Durumunu anlattı ve güzel kabul gördü. Kısa bir süre sonra Sadrazam Esat Paşa ile görüştü. Bir müddet sonra Hariciye Matbuat Kalemi’ne girdi. Görevi Rus basınını takip ederek gerekli özetleri çıkarmaktı. Bu arada Mithat ve Esat Paşaların desteğiyle Maliye Nazırı Dağıstanlı Şirvanîzâde Rüşdü Paşa’nın konağına yerleşti. Bir müddet sonra Rüşdü Paşa’nın mühürdarı oldu. Şirvanîzâde sadaretten azledilip Halep valiliğine tayin edilince beraber gitti. Şirvanîzâde ölünce, Sahip Molla’nın yalısına, Molla’nın oğullarına ders vermek üzere yerleşti.

Advertisement

1876-1877 yıllarında Vakit ve İttihat gazetelerinde dış politika konularında yazılar yazdı. 1877 yılında Hilmi Molla’nın kızı Hasibe Hanım ile evlendi. Mülkiye Mektebi’nde tarih ve coğrafya dersleri okutmaya başladı. 1879’da Muhtelit Muhacirûn Komisyonu’na tayin olundu. Buna ek olarak 1880’de Daru’l Muallimîn hocalığına getirildi. 1882 yılında da Maarif Nezareti Teftiş ve Muayene Heyeti üyeliğine tayin edildi.

1886 yılında Mizan gazetesini çıkarmaya başladı.

1887 yılında siyasi bir görevle Romanya ve Bulgaristan’a gönderildi. 1890’da Mizan’ın yayınını tatil eden Murad Bey’i padişah Duyûn-u Umumiye Komiserliği’ne tayin ettirdi.

1895’de Sivastopol’a kaçtı, oradan Viyana’ya ve Paris’e gitti. Paris’te Ahmed Rıza Bey ve diğer Jön Türklerle görüşen Murad Bey, Ahmed Rıza Bey tarafından soğuk karşılanmasına rağmen, çoğunluğu kendi talebelerinden oluşan Paris Jön Türkleri kendisini heyecanla karşılayıp saygı ve bağlılık gösterdiler. Bir müddet sonra cemiyet içinde meydana gelen ihtilaf nedeni ile merkezi Cenevre’ye naklettiler ve Mizan gazetesinin yayınına oradan devam ettiler. 1897’de cemiyetin reisliğinden istifa eden Mizancı Murad; padişahın, Serhafiye Ahmed Celaleddin Paşa aracılığıyla ilettiği genel af çıkarıp reformları yerine getireceği vaadiyle İstanbul’a döndü. Ancak söylenenlerin hiçbiri yapılmadığı gibi göz hapsinde tutuldu.

31 Mart vakasında tutuklanarak Divan-ı Harb tarafından ömür boyu kalebentlikle önce Rodos’a sonra Midilli’ye gönderildi. 1912 yılında çıkan bir afla İstanbul’a döndü ve tedavi olmak için İsviçre ve Fransa’ya gitti. 15 Nisan 1917’de Anadoluhisarı’ndaki yalısında vefat etti.

Başlıca eserleri:

Genel Tarih (1889). Turfanda mı yoksa Turfa mı (roman, 1891), Osmanlı Tarihi (1 cilt, 1909-1914).

Advertisement


Leave A Reply