Moment nedir, moment hesabı nasıl yapılır? Moment formülü, özellikleri, konu anlatımı, açıklaması hakkında bilgi.
Bir cisme bir kuvvet etkidiğinde bu cisme dönme hareketi verebileceğini biliyoruz. Kuvvet ne denli büyük olursa dönme o denli kolay ya da hızlı olur. Dönme olayı ile kuvvet arasındaki ilişkileri açıklayabilmek İçin moment kavramı tanımlanmıştır.
Bir kuvvetin döndürücü etkisine o kuvvetin momenti denin Moment vektörel bir büyüklüktür.
Moment Hesabı
– Büyük yük kamyonlarının ya da büyük otobüslerin direksiyonları neden daha büyüktür?
– Bir vidayı elimizle döndüremediğimiz halde nasıl oluyor da tornavida ile çıkarabiliyoruz?
– Kapıyı kolundan tutmak yerine menteşeye yakın bir yerden tutarsak açmak; zorlaşır. Neden?
– Bir kuyu çıkrığının kolu ne denli uzun olursa o denli daha az kuvvetle aynı işi yaparız. Neden?
Bu sorular üzerinde düşünürsek, kuvvet arttıkça dönmenin daha kolay olacağını anlarız. Yani büyük kuvvetin döndürücü etkisi de büyük olur. Ayrıca kuvvet, dönme noktasından ne kadar uzağa etki ederse dönme kolay olur. Büyük kamyonların direksiyonlarının büyük oluşu bundandır. Direksiyonun -simit çapı büyüdükçe, az kuvvetle daha kolay dönme elde edilir.
Bir kapıyı menteşesinden tutup açmak mümkün değildir. Bu durumda döndürücü etki sıfırdır. Menteşeye yakın yerden tutarak açmaya çalışmak ise oldukça zordur. Kuvvetin etki noktası menteşeden uzaklaştıkça döndürücü etkisi artar, kapının açılması da kolaylaşır.
Demek ki moment;
1. Kuvvetin şiddeti ile doğru orantılıdır.
2. Dönme noktasına olan uzaklıkla doğru orantılıdır.
Moment, hem kuvvet hem de uzaklıkla doğru orantılı olduğuna göre bu nicelikler, momenti veren bağıntıya çarpım olarak girerler. Böylece momentin değeri, “kuvvet x dik uzaklık” yani
M = F .d ile tanımlanır.
Burada F, kuvvetin şiddeti, d dönme noktasına dik uzaklık, M de momentin şiddetidir.
Momentin birimi santimetre x dyne ya da metre x Newton dur.
Cisme birden fazla kuvvet etki ederse bunların ayrı ayrı momentlerini bulur, sonra da bu momentlerin bileşkesini alırız. Cisme etkiyen kuvvetler aynı düzlemde ise cismi bir yöne döndüren kuvvetlerin momentleri pozitif kabul edilir, ters yöne döndüren kuvvetlerin momentleri ise negatif kabul edilir. Sonuçta bunları cebirsel olarak toplar ve böylece bileşke momenti bulmuş oluruz. Hangi yönün pozitif kabul edileceği tamamen isteğe bağlıdır. Falanca yön pozitif kabul edilecek diye bir koşul yoktur.
Cebirsel toplama yapılıp bileşke moment bulunduktan sonra sonuç sıfır İse cisim hiç dönmez. Sonuç pozitif ise cisim pozitif kabul edilen yönde döner. Sonuç negatif ise ters yönde döner.
