Ünlü tiyatrocularımızdan olan Musahipzade Celal hayatı, eserleri ve edebi kişiliği ile ilgili olarak genel bilgilerin yer aldığı yazımız.
Tanınmış bir tiyatro yazarımızdır. III. Selim’in musahibi büyük bestekar Şakir Ağa’nın torunudur. Tophane Fevziye Rüştiyesi’nde okudu. 1889’da Babıali Tercüme Odası’nda çalışmaya başladı. Bundan sonra çeşitli memurluklarla resmi hayatına devam ederken bir yandan tiyatroya merak sardı.
1908 Meşrutiyeti’nden sonra kıpırdamaya başlayan tiyatro hareketleri sırasında, Mınakyan Efendi, Osmanlı Dram Kumpanyası’nda Celâl Esat Arseven’le Salâh Cimcoz’un ortaklaşa yazdıkları «Selim-i Sâlis» (Üçüncü Selim) piyesini oynamıştı. Bunu seyreden Musahipzade Celâl de «Köprülüler» adında bir dram yazdı. Mınakyan eseri beğendi ve oynadı.
1913″te «İstanbul Efendisi» adı ile ilk komedisini meydana getiren yazar «tarihin gölgesi altında hayal meyal seçilen halk hayatını piyese sokmak» istiyordu. 1913-1933 yılları arasında «Macun Hokkası», «Yedekçi», «Lâle Devri», «Atlı Ases», «Kaşıkçılar», «İtâat İlâmı», «Fermanlı Deli Hazretleri», «Aynaroz Kadısı», «Kafes Arkasında», «Bir Kavuk Devrildi», «Demirbaş Şarl», «Pazartesi-Perşembe», «Gül ve Gönül», «Balaban Ağa» gibi, konusunu tarihten alan, geçmişin gülünçlüklerini canlandıran, komediler, dramlar yazdı.
«Selma» çağdaş hayattan alınan bir konuyu işliyordu, ancak 1961-1962 tiyatro mevsiminde sahneye konuldu. «Aynaroz Kadısı» 1938’de, «Bir Kavuk Devrildi» 1939’da filme de alınmıştır.
Bir müddet İstanbul Şehir Tiyatrosu dramatürlüğü de yapan Celâl Musahipoğlu’nun «Eski İstanbul Yaşayışı» (1946) adlı eseri, onun toplum hayatı üzerindeki bilgisinin, görgüsünün derinliğini belirten bir eseridir.
