Nova yıldızı nedir? Nova adı verilen yıldızların özellikleri nelerdir? Nova nasıl oluşur, hakkında bilgi.
Nova Nedir? Nova Yıldız Özellikleri
Nova, parlaklığı geçici olarak normal düzeyinin birkaç bin ile 100 bin katma çıkan patlayan yıldızlar sınıfının ortak adıdır. Bir novanın parlaklığı, patlamasını izleyen birkaç saat içinde en üst düzeyine ulaşır ve birkaç gün, ender olarak da birkaç hafta bu düzeyde kalır, daha sonra yavaş yavaş başlangıçtaki düzeyine geri döner. Nova durumuna gelen yıldızların hemen hepsi püskürmeden önce çıplak gözle görülemeyecek kertede soluk yıldızlardır. Aniden püskürdüklerinde ise, kimi zaman o denli parlarlar ki, gece birdenbire gökyüzünde görünür olurlar. Gözlemciler kimi zaman bunları yeni bir yıldız sanar; nova sözcüğünün Latincedeki anlamı da “yeni”dir.
Novaların büyük bölümünün, üyeleri birbiri çevresinde yakın dolanan çiftyıldız sistemlerinde ortaya çıktığı sanılmaktadır. Bu tür bir sistemin her iki üyesi de yaşlı yıldızlardır; bunlardan biri kırmızı dev, öteki ise bir beyaz cücedir. Bazı durumlarda kırmızı dev genleşerek yoldaşının kütleçekimi alanının içine girer. Beyaz cücenin kütleçekimi alanı o denli güçlüdür ki, kırmızı devin dış atmosferindeki hidrojen bakımından zengin madde cüceye doğru çekilmeye başlar. Bu malzemelerin önemlice bir bölümü beyaz cücenin yüzeyinde biriktiğinde bir nükleer patlama gerçekleşir ve bunun sonucunda, Güneş’teki toplam malzeme miktarının 1/10.000’i kertesinde sıcak yüzey gazları püskürür. Günümüzde kabul edilen kurama göre, patlamadan sonra beyaz cüce eski konumuna döner, ama bundan hemen sonra cüceye hidrojen bakımından zengin malzeme akışı gene başlar ve bu da 1.000-10.000 yıl sonra yeni bir patlamaya yol açar. Buna karşılık yakın dönemde yürütülen araştırmalar, yeni patlamaların çok daha uzun aralıklarla (her 100 bin yılda bir) gerçekleştiği yolunda izlenimler doğurmuştur. Buna göre nova patlaması çiftyıldız sisteminin bozularak üyelerin birbirinden ayrılmasına ve uzun bir süre sonra tekrar birbirlerine yaklaşmalarına değin malzeme akışının kesintiye uğramasına yol açmaktadır.
