Nükleer kış nedir ve gerçekleşmesi mümkün müdür? Nükleer kış meydana nasıl gelebilir, olursa neler yaşanır,araştırmalar ne diyor?
Nükleer Kış
Nükleer kış, nükleer bir savaş sonrasında ortaya çıkacağı savunulan çevre felakettir. Nükleer patlama sonucu ortaya çıkan ışık, ısı, basınç ve ışınımın (radyasyon) zararları bilinmekle birlikte, çevre üzerindeki daha dolaylı etkileri uzun süre göz ardı edildi. 1970’lerde yapılan çeşitli araştırmalar, nükleer patlamada açığa çıkan azot oksitlerinin, stratosferde yer alan ve canlıları Güneş’in zararlı morötesi ışınlarından koruyan ozon katmanını yok edebileceğini gösterdi. Ayrıca patlama sonucu atmosfere yayılan büyük miktarda tozun, Güneş ışıklarının Yer’e ulaşmasını engelleyerek havanın soğumasına yol açacağı belirlendi. Böylece ormanların yanmasıyla oluşacak dumanın etkileri gündeme geldi.
TTAPS
1983’te yayımlanan ve yazarlarının (R.P. Turco, O.B. Toon, T.P. Ackerman, J.B. Pollack ve C. Sağan) soyadlarının baş harflerinden ötürü TTAPS olarak anılan bir çalışmada, nükleer silahlara hedef olan kentlerdeki akaryakıt stoku ve plastik maddelerin yanmasıyla ortaya çıkacak duman ve isin etkileri değerlendirildi. Bu maddelerin yanmasıyla oluşacak dumanın Güneş ışığını, orman yangınlarından çıkan dumandan daha çok soğurduğu biliniyordu. TTAPS çalışmasının gündeme getirdiği nükleer kış varsayımı, dönemin Sovyet ve ABD’li bilim adamlarını yoğun araştırmalar yapmaya yöneltti.
Toz Duman Dünya
Araştırmaların ortaya koyduğuna göre, nükleer başlıkların patlamasıyla oluşan dev ateştopları, menzilleri içindeki bütün kent ve ormanlarda büyük yangınlara yol açacaktır. Bunun sonucunda havaya yükselen yüz milyonlarca ton duman, is ve toz, yeryüzüne dönmeden önce haftalarca atmosferde savrulur. Bu arada batı doğu rüzgârlarınca sürüklenerek Kuzey Yarımküre’de, 30°-60° enlemleri arasında homojen yapılı bir kuşak oluşturur. Böylece oluşan yoğun siyah bulutlar, Güneş ışıklarının Yer’e ulaşmasını haftalarca engelleyebilir. Bu durumda yeryüzünde, 11°-22°C arasında bir sıcaklık düşüşü olacağı tahmin edilmektedir. Yüksek ışınım düzeyiyle birleşen karanlık, soğuk ve don, fotosentezi engelleyerek, yeryüzündeki bitki ve hayvan varlığını büyük ölçüde yok edecektir. Sanayi, tıp ve ulaştırma tesislerinin savaştan büyük zarar göreceği, besin stoklan ile ekinlerin yok olacağı da hesaba katılırsa, nükleer bir savaşın büyük kitlesel ölümler getireceği açıktır.
