Ofset baskı nedir, nasıl yapılır? Ofset baskı özellikleri nelerdir, tarihsel gelişimi nedir? Ofset baskının gelişimi hakkında bilgi.
Ofset Baskı
Ofset Baskı; basımcılıkta, baskı levhasındaki mürekkeplendirilmiş görüntünün kauçuk kaplı bir silindire basıldıktan sonra buradan kâğıt ya da başka türden malzemelerin yüzeyine aktarılması (ofset) yöntemine dayalı olarak gerçekleştirilen baskı tekniğidir.
Tarihçesi
Kauçuk kazanı da denen kauçuk silindir, işleme esneklik sağlayarak ağaç, bez, metal, deri ve pütürlü kâğıt gibi malzemelere baskı yapılabilmesini olanaklı kılar. 1904’te ABD’li basım ustası Ira W. Rubel’in bir rastlantı sonucu bulduğu ofset baskı yöntemi kısa sürede hızla yaygınlaşmıştır. Ofset baskıda baskısı yapılacak görüntü, baskı levhasının yüzeyinin ne üstüne yükseltilmiş (tipo baskıda olduğu gibi), ne de çukurlar halinde yüzeyden aşağıya indirilmiş (çukur baskıda olduğu gibi) durumdadır. Bu teknikte görüntü baskı levhasının yüzeyine çıkartılmış durumdadır, yani onunla aynı düzeydedir.
Nasıl Çalışır?
Taş baskının gelişkin bir türü olan ofset tekniğinde su ile yağın karışmama özelliğinden yararlanılır; böylece yağ yapılı mürekkep, baskı levhasının yağa duyarlı olan bölgelerinde tutunabilir, levhanın su tutan bölümleri ise mürekkep tutmaz. Ofset baskı levhaları çoğunlukla çinko ya da alüminyumdan ya da değişik metallerin kat kat yayılmasından oluşur. Levhanın yüzeyi işlenerek gözenekli bir yapıya kavuşturulur ve daha sonra ışığa duyarlı bir katmanla kaplanır. Ardından levhanın üstüne, baskısı yapılacak görüntünün filmi yerleştirilerek ışığa tutulur. Duyarlı katmanın ışık alan bölgeleri sertleşir; levhanın görüntü olmayan bölümleri yıkanır ve böylece bu bölümler nemlenerek mürekkep tutmaz duruma gelir.
Modern Ofset Baskı
Modern ofset makinelerinde baskı işlemi üç döner silindirin yardımıyla gerçekleştirilir. Bunlardan birincisi, üzerine metal levhanın tutturulduğu levha silindiri (kalıp silindiri); ikincisi, üzeri bir kauçuk gömlekle kaplanmış olan baskı kauçuğu silindiri (kauçuk kazanı); üçüncüsü de, kâğıdı kauçuk kazanına bastıran baskı silindiridir. Kalıp silindiri önce bir dizi nemlendirme silindiriyle temas eder ve böylece metalin taneli yüzeyi nemlenir. Ardından kalıbın üzerinden bir dizi mürekkepleme silindiri geçer, görüntü bölümleri mürekkep tutar, diğer bölümler tutmaz. Daha sonra görüntü önce kauçuk kazanına, oradan da kauçuk kazanı ile baskı merdanesi arasından geçen kâğıda aktarılır.
