Kuzey Amerika’nın en sıcak, en kurak ve en alçak yeriş olan Ölüm Vadisi hakkında ilginç bilgiler. Ölüm Vadisinde yaşayabilen bitki ve hayvanlar.
Ölüm Vadisi
Deadman Pass (Ölü adam geçiti), Dry Bone Canyon (Kuru kemik kanyonu), Funeral Mountains (Cenaze Dağları). Bu olağan dışı yer isimleri, Kaliforniya’daki Ölüm Vadisi’nin tekin olmayan yerleridir. Bu yer, Kuzey Amerika’nın en sıcak, en kuru – kavurucu yaz sıcağının tüm yıl boyunca bir damla yağmur yağmadan geçtiği bir yer -bölgesidir.
Yaz günleri genellikle termometre 43 dereceye yükselir ve kaydedilen bir günlük sıcaklık, tam olarak altı haftanın üzerinde bir süre boyunca 49 derecenin üzerine çıkmaktadır. Yağmur geldiği zaman, sıcaktan kavrulmuş yeryüzünü su ve çamur seline karıştıran ani sağanak şeklinde gerçekleşir.
Ölüm Vadisi, deniz seviyesinin 86 km altında, en alçak noktasında diğer bir rekora taliptir. Bölge, Kuzey Amerika kıtasındaki en alçak yerdir. Burası, bitişiklerindeki bloklar, komşu dağların oluşumunu sağlayacak şekilde yükselirken, büyük kara bloklarının fay hatları boyunca aşağı doğru çökmesi ile oluşmuştur. Çok alçak tabanı ile bu derin kuyu, zaten sıcak ve kuru olan bir alanda ve Siena Nevada Dağları’nın yağmur koruluğunda, kuytu bir güneş tuzağı rolünü üstlenmiştir.
Arazinin her yerinde, iklimin bir zamanlar daha nemli olduğuna dair bir sürü kanıt vardır. Vadi duvarlarını kesen kanyonlar, seller ile oluşmuştur ve çevredeki zirvelerden sürüklenen büyük çökelti havalandırmaları vardır. Vadi tabanındaki tuz depoları, göllerin buharlaşmasının ardından ortaya çıkmış ve Devils Golf Course’da (Şeytanın Golf Kursu) ise, tuz, rüzgar ve yağmur nedeniyle çentikli tepelere sürüklenmiştir.
Ölüm Vadisinde Hayat
Yine de zorlayıcı çevreye karşın, Ölüm Vadisi’nde hayat vardı. Büyük boynuzlu koyunlar, çok az su ile yaşayabiliyordu, çıngıraklı yılanlar, vücutlarını sıcak zeminden koruyan ‘zıplayışlarla’ hareket ediyordu. Nadir görülen beyaz çiçekli kaya çiçeklerinin kök ve yaprakları, onları kurutucu rüzgardan koruyan tüylerle kaplıydı. Çok az sayıdaki tuzlu akıntılar ve havuzlar -tuzlu suda yaşayabilen küçük pupfish (bir balık türü) – bile yaşamı destekliyordu.
Kaliforniya’ya doğru yola çıkmış bir grup, Ölüm Vadisi’ni tesadüfen 1849 yılında ziyaret etmiştir ve onların yaşadığı tecrübe, vadiye adını vermiştir. Daha kısa bir yol bulmak umuduyla, takip ettikleri patikayı bırakmışlar, ancak aksine kendilerini, belirli bir çıkış yolu bulunmayan neredeyse susuz, çorak bir vadide bulmuşlardı. Bir kadın daha soma küçük oğullarının ‘dudakları ve dilleri o kadar kuru ve şişmiş iken ve zorlukla yürüyebiliyorlarken, nasıl cesur bir şekilde birbirlerine destek olduklarını’ yazmıştır.
Gruptan iki kişi, vadiden çıkış yolu bulmuş ve diğerlerine güvende olduklarını bildirmek için geri dönmüşlerdir. Vadiden ayrılırlarken, ‘Hoşçakal Ölüm Vadisi’ demişti içlerinden birisi.
Ölüm Vadisinin Efsanesi
Ölüm Vadisi’ndeki korkunç olaylarla ilgili bir efsane ortaya çıkmıştır. Bir tren vagonu dolusu insanın susuzluktan nasıl kırıldığından bahseden, oldukça abartılı hikayeler anlatılmıştır; ancak yine de, altın ve gümüş söylentileri nedeniyle oraya giden kişiler olmuştu.
Bunu takip eden inişli çıkışlı günlerde, kısa süreli madencilik maceralarında, servetler kazanılmış, ancak daha çok kaybedilmiştir. Madenlerin tükenmesinden birkaç yıl sonra, yerleşim yerleri oluşmuş ve terk edilmiştir. Çok karlı bir altın madeni alam olan Skidoo, 1900’lü yılların başlarında, zirvesinde 500 kişiyi barındırmaktaydı. Daha soma 1906’da madencilerin kazançlarının tadım çıkarabilecekleri bir yüzme havuzu ve bir opera binası ve 56 bar yapılan vadinin hemen dışındaki Rhyolite’ye, telefon bağlanmıştı. 1911 itibariyle Rhyolite terk edilmiştir ve yavaş yavaş bir hayalet şehre dönüşmüştür.
Ölüm Vadisi’nde altın madenciliğinin kısa vadeli başarısına karşın, bu durum boraks için geçerli değildi. 1880’li yıllar boyunca, vadi tabanından, birçok kullanımı alam arasında çömlekçilik de bulunan ‘beyaz altın’ çıkarılmıştır. Katır ekipleri, bunları zorluklarla dolu yolculuklar sonucunda, sert bir güzelliğe sahip Ölüm Vadisi’nden 265 km uzaklıktaki tren garına taşımıştır.
