Pansuman nedir? Pansuman çeşitleri ve pansuman yaparken dikkat edilecek hususlar.
Yaraların temizlenmesi, dışarıdan mikrop kapmaması, iltihapların yok edilmesi için uygulanan koruyucu tedbirlere pansuman denir.
Bir yara temiz kalırsa mikroplarla bulaşmazsa, vücudun kendi faaliyetiyle kısa zamanda kapanıp iyi olur. Bunu yapan vücudun normal onarıcı kudretidir. Yara dışarıdan mikrop kapacak olursa bu mikroplar orada üreyip çoğalır, irin (cerahat) yapar, yara işler, uzun süre kapanmaz.
Kirli Yaralar :Düşme, vurulma, kesilme gibi olaylardan ileri gelen yaralar, dışarıdan az çok mikrop girmiş olacağı için kirli yara sayılır. Bunlar alkol, eter, tentürdiyot, oksijenli su vs. gibi mikrop öldürücü ilaçlarla temizlendikten sonra ayrıca ortaya çıkabilecek iltihapların cinsine göre gaz beziyle örtülür ve üzerine pamuk konup sargı beziyle sarılır.
Temiz Yaralar :Ameliyatla açılmış, mikropsuz yaralardır. Bunlara ancak dışarıdan mikrop kapmamaları böylece çabuk kapanmaları için pansuman yapılır.
Pansumanlar 1) Kuru pansuman; 2) Yaş pansuman olmak üzere ikiye ayrılır:
Kuru pansuman :Kirli veya temiz yaralara yapılan yukarıda anlattığımız pansumanlardır. Bunlarda ancak mikrop öldürücü maddeler, iltihapları önleyici ilaçlar kullanılmış, sarılıp örtülmüştür.
Yaş pansuman :Henüz açılıp yara haline gelmemiş olan iltihapları iyi etmek için yapılan pansumanlardır. Yaş pansumanlar ya sıcak ya soğuk olarak ilaçlı ya da ilaçsız sularla, alkol v.s. gibi mikrop öldürücü sıvılarla yapılır. Temiz gaz bezleri gerekli sıvı ile güzelce ıslatılıp sıkılır, iltihapların üzerine konur. Bunun üzerine de genişçe kesilmiş ince bir yara muşambası kapatılır, biraz pamuk yayılıp sargı beziyle sarılır. Böylece, iltihaplı uzuv üzerine uygulanan ilaç, oraya işleyerek, iltihabın iyi olmasını sağlar.
Pansumandan başlıca amaç yaralara mikrop girmesini önlemek olduğuna göre bu işi yapanların elleri gayet temiz olmalı. Bütün pansuman eşyası elle değil, penslerle, daha başka pansuman takımları ile tutulmalıdır. Sargılar da temiz olmalı, temizliğinden şüphe edilen bezler kullanılmamalıdır.
Yaralı organların üzerine konulacak gaz bezi, pamuk, sargı gibi koruyucu araçlar bir yandan dışarıdan gelebilecek etkileri önlemeye yararken, bir yandan da bu organların fazla kıpırdamayıp tam dinlenme halinde kalmasını sağlar. Bundan dolayı, kol, bacak, yüz, burun, göz, kulak, parmak vs. gibi çeşitli yerlerdeki pansumanlarda ayrı ayrı sargı sarma usulleri vardır. Onun için pansumanla uğraşanların, ayrı bir bilgi ve ustalık isteyen bu işleri iyi bilmeleri gerekir.
