Peritonit nedir, nasıl bir hastalıktır? Peritonit neden ve nasıl meydana gelir, belirtileri nelerdir? Peritonit tedavisi, hakkında bilgi.
Peritonit
Peritonit; Karın boşluğundaki iç organların, bağırsakların üzerini kaplayan zara “periton” (karınzarı), bu zarın iltihaplanmasına da “peritonit” (karınzarı yangısı) denir.
Periton, kapladığı organları bir kese gibi sarar, onları yerli yerinde tutar. Bu, ince bir zardır, içindeki sinirler dolayısıyla da pek duyarlıdır. Üzerini kapladığı organlardaki bozukluklardan, iltihaplardan derhal etkilenir.
Peritonit ya birdenbire başlar, ya da yavaş yavaş ilerler. Birden ortaya çıkan peritonitler, daha çok, barsaklarda yaşıyan çeşitli mikroplardan ileri gelir. Mide, .barsak yaraları, dizanteride, tifoda bağırsaklarda görülen yaralar, apandisit, safra kesesi iltihapları, her hangi bir sebeple delinecek olursa, buralardaki mikroplar karınzarına yayılarak âni bir peritonite yol açarlar. Cerahatli zatürre, zatülcenp, kadınlarda yumurtalık, dölyatağı (rahim) gibi organların cerahatli iltihaplarından dolayı da peritonit olabilir. Ayrıca, yaralanma sonunda yara peritona kadar gitmişse, dışarıdan, ya da içeriden gelecek mikroplar da peritonite yol açabilir.
Belirtileri
İlk belirti karın ağrısıdır. Hasta, “içine ateş dökülmüş gibi” şiddetli, yaygın bir sancı duyar, bazen karnına el süremez, yorganın, örtünün karnına dokunmasından bile rahatsız olur. Devamlı kusar, safra, hattâ dışkı kustuğu da olur, sürgün (ishal) de görülebilir. İdrar azalır, koyu kırmızı bir renk alır. Ateş 39-40°’ye kadar yükselir, nabzın sayısı artar, kuvveti azalır. Bazılarında koltuk altından alınan ateş düşükse de makattan alınan ateş yüksek olur.
Sinsi geçen peritonitler, çoğunlukla, verem mikroplarından, seyrek olarak da sıtma, frengi mikroplarından ileri gelir. Bunda hasta başlangıçta kusar, sonra karnı şişer, sertleşir; hasta yemeden, içmeden kesilir, akşamları terler, rengi sararır, solar.
Tedavi
Birdenbire başlayan şiddetli peritonitler sülfamit, antibiyotik gibi ilâçlarla tedavi edilir. Sinsi peritonitlerde ise, buna yol açan hastalıkların ilâçları kullanılır. Peritonit tehlikeli bir hastalık olduğu için, böyle bir halden şüphe edilince derhal hekime başvurmak, onun göstereceği tedavi şeklini uygulamak gerekir.
Ek Bilgi
Sınıflama:
Primer peritonit: Çocuklukta spontan peritonit, erişkinde spontan peritonit, CAPD’li hastalarda peritonit, Tbc. Peritoniti.
Sekonder peritonit: Spontan perforasyon peritoniti; GİS perforasyonu, iskemiye bağlı perforasyonlar, pelvik peritonit (PID), BT sonrası peritonit. Postoperatif peritonit; anastomoz kaçağı, sütür hattı kaçağı, güdük yetmezliği, diğer kontaminasyonlar. Posttravmatik peritonitler; künt karın travması sonrası gelişen peritonitler, penetran karın travması sonrası gelişen peritonitler.
Tersiyer peritonit: Patojensiz peritonit, mantar peritoniti, düşük patojenik bakteri peritoniti.
İntraabdominal abseler: Yukarıdaki 3 grup peritonit sonrası da abse gelişebilir.
