Saban nedir? Saban ne işe yarar? Sabanın tarihsel gelişimi, tarihçesi, hakkında bilgi. Saban tarım aletinin resimli tarihi gelişimi.
Kaynak: pixabay.com
Saban
Saban; Toprağı ekilebilir duruma getirmek için çift sürerken kullanılan ucu demir bir aygıttır; ya hayvanla, ya da traktörle çekilir.
Sabanla toprağı sürmekten amaç, toprağın altını üstüne getirerek havalanmasını sağlamaktır. iyi sürülmüş bir toprak, hem havayı, hem de yağmur sularını yeter derecede derinlere gönderebilir. Böylece tarla da sürülmemiş bir topraktan daha çok ürün verir.
Sabanın çok eski bir tarihi vardır. İnsanlar ancak, sabanın gelişmesinden sonra gerektiği gibi tarım yapmaya başlamışlardır. Tarih bilginleri insan topluluklarını sabanı icat ettikleri andan beri göçebeliğe son vermiş olarak kabul ederler. Çünkü avcılık, hayvancılık göçebe bir hayat sürülmesini gerektirir, tarla ekip biçen insanlar ise belli bir yere yerleşmek, orada uygarlık kurmak imkânını bulurlar.
İlk insanlar sürülen toprağın daha çok ürün verdiğini anladıktan sonra ellerine geçirdikleri ucu kıvrık büyük, kalın bir dal parçasıyla toprağı iyice karıştırırlar, tohumlan bunun üzerine ekerlerdi. Yalnız, bu hem çok uzun sürüyor, hem de çok yorucu oluyordu. Eski Mısırlılar sabanlarını kölelere çektirirlerdi. Eski Yunanlılar bu iş için öküzlerden faydalandılar. Böylece, daha kısa zamanda, daha geniş bir alan sürülebiliyordu. Sabana demirden bir bıçak takmayı ilk düşünenler Romalılar oldu. Eldeki kaynaklar Orta Avrupa’da ilk sabanın VI. yüzyılda kullanıldığını göstermektedir.
Zamanla sabanlar gelişti. Daha derin kazan, toprağı tersine çeviren büyük sabanlar yapıldı. Son yüzyılda da sabanlar traktörlerle çekilmeye başlandı.
Pulluk.
Günümüzde ileri tarım usulleri uygulanan ülkelerde tarlaları sürmekte traktörlerle çekilen pulluklar kullanılıyor. Pulluklar, sürülecek toprağın derinliğine, genişliğine göre ayarlanabilen modern sabanlardır.
Karasaban.
Basit, ilkel bir sabandır. Toprağın altını gereği kadar üstüne getirmediği gibi fazla derine de gitmez. Yurdumuzda karasaban bugün de kullanılmaktadır. Yalnız, tarımın makinalaştırılmasına çalışılmakta, böylece karasabanın yerini yavaş yavaş modern pulluklar almaktadır. Pullukla sürülen toprak hem birkaç sıra halinde kazılır, hem de ters tarafı yukarıya çıkartılmış olur. Havadaki azot böylece toprağı daha fazla ürün verecek hale getirir.
Çağlar Boyunca Saban Nasıl Gelişti?
İlk insan ucu kıvrık bir dal ile toprağı sürerdi
İlk insan ucu kıvrık bir dal ile toprağı sürerdi
Eski Mısırlılar tarlalarının esirlerine çektirdikleri sabanları ile sürerlerdi.
Eski Mısırlılar tarlalarının esirlerine çektirdikleri sabanları ile sürerlerdi.
Eski Yunanlılar sabanı hem geliştirdiler, hem de öküzlere çektirdiler.
Eski Yunanlılar sabanı hem geliştirdiler, hem de öküzlere çektirdiler.
Eski Romalılar bıçağı madenden saban yapmayı başardılar.
Eski Romalılar bıçağı madenden saban yapmayı başardılar.
