Sabotaj ne demektir? Sabotaj nasıl yapılır? Tarih boyunca sabotaj örnekleri, Beşinci kol nedir, hakkında bilgi.
Sabotaj;Birine zarar vermek için bir işi bile bile bozmaya, yıkmaya «sabotaj» (baltalama) denir. Karışıklıklarda, savaşlarda başvurulan bir yoldur.
Sabotaj, önce XIX. yüzyılda, bazı Avrupa ülkelerinde iş kollarında başladı. İşçiler, ücret ve çalışma yönünden çıkan anlaşmazlıkları, kendi yararlarına bir sonuca bağlamak için, çalıştıkları iş kolunu sarsmak, bozmak, yıkmak gibi sert yollara başvurdular.
Kelime, Fransa’da işçilerin giydiği «sabot» (tahta ayakkabı)dan gelir. 1897’de Toulouse şehrinde toplanan İşçi Sendikaları Birliği bu terimi kullanmıştı. XX. yüzyılın başında, İngiltere’den sonra Amerika’da da bu kelimeyi benimsediler. 1916’da Los Angeles’te «Wooden Shoes» (Tahta Ayakkabılar) adında bir gazete bile çıkarıldı.
Bugün, işçi haklarını koruyan demokratik rejimlerde sabotajın artık yeri kalmamıştır. Sosyalistler de sabotaja karşıttırlar. Ayrıca, dünyanın birçok ülkelerinde de sabotaj, memleketin düzenini bozduğu için bir suç sayılır.
Sabotaj ve Beşinci Kol
Özellikle II. Dünya Savaşı’nda «baltalama» hareketleri, ordular tarafından düşmana karşı plânlı, sistemli bir şekilde yürütüldü. Savaşta yapılan baltalama hareketlerinin başlıcaları şunlardır:
1) Düşman ülkesinde, ekonomiyi tamamıyla sarsmak için fabrikaları bombalamak, tarlaları yakmak, kanalları, demiryollarını bozmak; 2) Halkı korkutmak, dayanma gücünü baltalamak için bozguncu çalışmalarda bulunmak; 3) Hükümet şeflerini öldürmek, sınıfları birbirine düşman etmek ve fuhuş yoluyla geçen bulaşıcı hastalıkları yaymak.
Düşmanı içeriden yıkmak için girişilen bu gibi sabotaj hareketleri «Beşinci Kol» faaliyeti diye anılmıştır. Bu deyim ilk önce 1936-39 İspanya İç Savaşı’nda çıkmıştı: Dört kolordu Madrid üzerine yürürken, General De Llano, şehir içinde de bir «beşinci kol»u bulunduğunu söylemiş, bununla, şehri içeriden yıkmaya çalışan taraftarlarının bulunduğunu anlatmak istemişti.
