Sadri Maksudi Arsal kimdir ve ne yapmıştır? Sadri Maksudi Arsal hayatı, biyografisi, siyasi ve bilim kariyeri hakkında bilgi.
Sadri Maksudi Arsal
Sadri Maksudi Arsal Kimdir?
Sadri Maksudi Arsal; (d. 1880, Taşsu, Kazan – ö. 20 Şubat 1957, İstanbul), Türk siyaset ve bilim adamıdır. Ulemadan Nizameddin Maksudi’nin oğludur.
Kazan’daki Allamiye Medresesi’nde başladığı öğrenimini, Rus Öğretmen Okulu’nda sürdürdü (1897-1901), Paris Hukuk Fakültesi’ni ve Sorbonne Üniversitesi Edebiyat ve Sosyoloji bölümlerini bitirdi (1906). Rusya’ya dönünce yeni kurulan parlamentoya (Duma) Kazan temsilcisi olarak katıldı. 1917 Devrimi’nden sonra gerçekleşen I. Rusya Müslümanları Kurultayı’na üye seçildi.
“İç Rusya ve İç Sibirya Tatarları” için hazırladığı özerklik tasarısı II. Kurultay’da kabul edildi ve Arsal İdil-Ural Özerk Devleti’nin başkanlığına getirildi. Bolşeviklere karşı giriştiği silahlı mücadelede başarı sağlayamayınca önce Kazan’a döndü, oradan da Finlandiya’ya geçti (1918). Paris’te toplanan barış konferansına katıldı (1919); Sorbonne Üniversitesi’nde Türk-Tatar kavimleri üzerine dersler verdi. Hükümetin çağrısı üzerine 1925’te Türkiye’ye geldi, Ankara Hukuk Mektebi’nde öğretim üyesi oldu.
Türk Tarih Kurumu’nun kurucuları arasında yer aldı. İki dönem (1930:35, 1935-39) milletvekilliği yaptı. 1939’da İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk tarihi profesörlüğüne atandı. 1941’de Ankara Hukuk Fakültesi’ne döndü. 1944’te İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde hukuk tarihi ve felsefesi profesörü oldu. Bir dönem de Demokrat Parti’den milletvekili seçildi (1950-54).
Arsal’ın Türk Dili için (1930) adlı kitabı dil devriminin başlangıcındaki çabalara önemli bir katkı niteliğindedir. Ama sonralan Etibank, Sümerbank gibi adlarla bay, bayan sözcüklerinin kökeni ve türetme biçiminin yanlışlığı konusundaki görüşleri gözden düşmesine neden olmuştur. Orta Asya Türk Devletleri (1934), Hukuk Tarihi Dersleri (1945), Türk Tarihi ve Hukuk (1947), Milliyet Duygusunun Sosyolojik Esasları (1955) gibi yapıtlarında milliyetçi bir yaklaşım egemendir.
