Saffet Arıkan kimdir? Cumhuriyet döneminin önemli asker ve siyaset insanlarından birisi olan Saffet Arıkan’ın hayatı ve dönemi hakkında bilgiler.
Saffet Arıkan Kimdir?
Saffet Arıkan (d. 1888, Erzincan – ö. 26 Kasım 1947, İstanbul), Türk asker ve siyaset adamı. Tek parti döneminde Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) genel sekreterliği ve bakanlık yapmıştır.
Harp Akademisi’ni bitirerek 1910’da kurmay yüzbaşı oldu. Askeri görevlerle Yemen’de, Bağdat’ta bulundu. Çanakkale Savaşı’na katıldı. Binbaşılığa yükselince staj için Almanya’ya gönderildi. Dönüşte Bakû seferine katıldı. Sadrazam Ahmed İzzet Paşa’nın başyaverliğini yaptı. İstanbul işgal edilene değin I. Ordu Müfettişliği kurmayında çalıştı. İşgalden (16 Mart 1920) hemen sonra İsmet Bey’le (İnönü) birlikte Anadolu’ya geçti. Kurtuluş Savaşı sırasında, Anzavur Ayaklanmasının bastırılmasında önemli rol oynadı.
Mart 1921’de Mehmet Nuri Bey’le (Conker) birlikte Almanya’ya silah alımına yollandı. Kendilerine Sovyetler Birliği’nden yardım olarak gönderilen 1 milyon altının 100 bini verildi. Saffet ve Nuri beyler bu altınlarla Almanya’da borsada oynayıp tümünü yitirdiler. Ülkeye dönüşlerinde amaçlarının borsada kazanıp daha fazla silah almak olduğunu savundular. Kötü niyetli olmadıkları kabul edilerek divanı harbe verilmediler. Haziran 1921’de Garp Cephesi kurmay başkanlığına getirildi, aynı yıl sonlarında Moskova ataşemiliterliğine atandı. 1923’te Ankara’ya döndü, Kocaeli’nden milletvekili oldu. 1947’ye değin Kocaeli, Erzincan ve Konya milletvekilliği yaptı. 1925-31 arasında CHP genel sekreterliği görevini yürüttü. Bu görevi sırasında, CHP’nin tek parti iktidarı yerleşti, parti ile devletin özdeşleşmesinin temelleri güçlendi. 1935-38 arasında milli eğitim bakanlığı yaptı. Bakanlığı sırasında köyler için bir eğitim sistemi geliştirildi; eğitmen uygulamasına geçildi, daha sonra köy enstitülerine dönüştürülecek olan köy öğretmen okulları kuruldu. Arıkan. 1940’ta Köy Enstitüleri Kanunu’nun çıkartılmasında öncülük etti. 1940-41’de milli savunma bakanlığı yaptı. 1942’de getirildiği Berlin büyükelçiliğinde 1944’e değin kaldı. Bu son görevi sırasında,’ Türkiye’nin tarafsızlık siyasetini uygulamak için çaba gösterdi.
