Şarki Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ile ilgili bilgiler ve cemiyetin çalışma alanları.
Şarki Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, Kurtuluş Savaşı’nda yurdun kurtarılması için çalışan ulusal cemiyetler.
24 Ağustos 1919’da özellikle Yunanlıların İzmir’i işgali sonrasında ulusal bir protesto eylemini gerçekleştirmek amacıyla Erzurum’da kuruldu. Çalışmalarını ise, daha önce İstanbul’da kurulmuş olan Vilayet-i Şarkiye Müdafaa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti’ne bağlı olarak sürdürdü ve onun bir kolu halinde çalıştı. Cemiyetin kurucuları arasında, Mustafa Kemal de yer aldı.
Kuruluşundan bir süre sonra, İstanbul’daki Vilâyet-i Şarkiye Müdafaa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti’nden ayrıldı ve bağımsız çalışmayı yeğledi. Cemiyetin çalışma alanına şu konular giriyordu:
a. Doğu Anadolu illerinin her türlü örgütlenmesini gerçekleştirmek,
b. Sivas’ta genel bir kongre toplamak, bunun için, Cemiyet önce Kars Millî Şura Hükümeti ile işbirilği yaptı.
Daha sonra Trabzon Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’ni bünyesine aldı. Sivas Kongresi sırasında alınan bir kararla Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adı altında toplanan Ulusal Cemiyetlerin Erzurum kolunu oluşturdu.
