Stenografi Nedir? Stenografi Alfabesi

0
Advertisement

Stenografi nedir? Stenografinin özellikleri, tarihçesi nedir? Stenografi alfabesi nasıldır, nasıl öğrenilir, hakkında bilgi.

stenografi-alfabe

Stenografi; Bir konuşmayı söylendiği anda not edebilmek için hızlı olarak yazma sanatıdır.

“TİRO İŞARETLERİ”

Stenografi (yunanca stenos “dar” ve graphein “yazmak” sözcüklerinden türemiştir), daha Eskiçağ’da vardı; ilk tutarlı sistem, Cicero’nun azatlı kölesi Marcus Tullius Tiro tarafından icat edilen (İ.Ö. I. yy.) Tiro işaretleriyle Romalılarda ortaya çıktı. Tiro işaretleri başlangıçta, yalnızca normal yazının kısaltmalarıydı; ama çizgiyle gerçekleştirilen işaretleri daha çabuklaştırmaya yönelik çok sayıda değişiklik, bunlara zamanla, ilk biçimden son derece uzak, modern stenogramlara da oldukça yakın bir görünüm kazandırdı. Sistem, temel harfleriyle sözlüğün kökenlerini belirten kökler ya da kökenler ve ekler ya da bitimler içeriyordu.

Ortaçağ’da da geliştirilen Tiro işaretleri, IX.-X. yy’lara doğru ortadan kalktı. Ortaçağ yazıcıları, gerçek hiçbir stenografiyi bilmiyorlardı; bununla birlikte, yazıyı kısaltmak için birkaç gelişmemiş yöntemden yararlanıyorlardı; Bunlar arasında yalnızca sözcüklerin ilk harflerini koruyan kısaltmalar, bazı kısaltmaları belirten özel işaretler, ve anlamına gelen vb. vardı.

Advertisement

DEĞİŞİK YÖNTEMLER

Gerçeğe uygun bir stenografi sistemi bulmak için ilk çalışmalar, parlamento yaşamının doğduğu ve dolayısıyla konuşmaları not etmenin zorunlu hale geldiği İngiltere’de gerçekleştirildi.

İlk büyük yaratıcı, XVII. yy’da, “stenografi” terimini de ilk olarak kullanan john Willis’tir. Yalın geometrik işaretleri kullanarak, alışılmış yazıdan bilinçli biçimde uzaklaşması, Willis’in en önemli bulgusu oldu.

Willis’in yapıtı, modern stenografinin ikinci büyük ilkesini (yalnızca ünsüzleri not etmek) getiren Taylor tarafından sürdürüldü. Taylor, ayrıca çok kullanılan bazı son harfler için de özel işaretler oluşturdu. Taylor yöntemi Fransa’da günümüzde kullanılan stenografinin temelini oluştururken, İngiltere’de de, çok sayıda değişimlerden sonra, günümüzde en fazla kullanılan Isaac Pitman sisteminin doğmasına yol açtı (1837). Isaac Pitman sistemi, dilin sesselliğinin çok ayrıntılı bir çözümlemesiyle ayırt edilir; alışılmış işaretlerden başka, dilsel sıklık listesine göre düzenlenmiş çok sayıda kısaltma içerir. Ayrıca, özel işaretlere başvurmaksızın bir şeride basımı gerçekleştiren bir makine, yani stenografi makinesi de yapılmıştır. Yazı makinesine benzeyen bu aygıt, tuşlarına basılarak kullanılır.


Leave A Reply