Mevlana Celaleddin Rumi’nin oğullarından birisi olan ve Mevlana’nın fikirlerini yayanların başında gelen Sultan Veled hakkında kısaca bilgilerin yer aldığı yazımız.
SULTAN VELED (1227- 1312)
Mevlanâ Celâlettin Rumî‘nin oğullarındandır, onun fikir, duygu ve düşüncelerini yayanlardan biridir. Mevlânâ Celâlettin’in ölümünden sonra, yerine, Hüsamettin Çelebi geçmişti. Hüsamettin Çelebi’den sonra bu makama Sultan Veled gelmiş, ondan sonra, tekkelerin kapatılmasına kadar «Konya Postnişinliği» bu soydan gelenlerde kalmıştır.
Sultan Veled, babasının düşünce ve davranışlarından ilham alarak, Mevlevilik tarikatının esaslarını kurmuştur. Tasavvuf konusunda yazdığı mesnevileri, babasının büyük, ölmez eseri yanında pek basit kalırsa da, onun da babasından üstün olduğu bir tarafı vardır: Ana dili olan, Türkçe île de şiirler yazmıştır.
Gerçekte de, Mevlânâ’nın baştan başa Farsça olan eserleri içinde Türkçe mısraların parmakla sayılacak kadar az olmasına karşılık, Sultan Veled’in Türkçe şiirlerden meydana gelmiş küçük bir Divan’ı vardır.
SULTAN VELED’DEN BİR PARÇA
Hem sen göresin beni elden varayım bir gün
Yolda oturam cansız kab ağlıyayım bir gün
Ger olmıyasın benim tenden çıka tez canım
Bu kayu beni tuta onsuz öleyim bir gün
Sucu içeyim sucu deli alayım deli
Nem var vereyim yele seni tutayım bir gün
Seni nece severim yüz can gibi dilerim
Ola ki kolay gele senin olayım bir gün
Dururum ve ağlarım otururum inlerim
Öyle komaya Tanrı hem ben güleyim bir gün
Gözler seni görürse âlem seni bilirse
Elim değicek seni ben gizliyeyim bir gün
Veled yüzünü gördü geldi kapma durdu
Etti ki gele ol kim seni öpeyim bir gün
Başlıca eserleri:
Divan (Farsça), İbtidânâme (Mevlâna konusunda ilk kaynak sayılır, Farsça, mesnevi, yaz. 1291), İntihânâme (Farsça, mesnevi, yaz. 1301), Maârif (Farsça, düzyazı). Sultan Veled Çelebi tarafından derlenip yayımlanmıştı: Divan-ı Türki-i Sultan Veled (1925). Mecdut Mansuroğlu yeni basımını hazırladı: Sultan Veled’in Türkçe Manzumeleri (1958). Maârif (Bilgiler) eseri de Türkçeye çevrilerek basıldı.
