Ticaret hayatında yer alan ortaklıkların cinsleri nelerdir? Ne tür ortaklıklar ve bu ortaklıklara dayanılarak şirketler kurulmaktadır. Ortaklık ünvanları ve açıklamaları.
Arka Plan Kaynak : pixabay.com
Ticaret hayatında kişiler yanında büyük ortaklıklar (şirketler) de önemli yer alır. Ortaklık çeşitli kişilerin, ya da kuruluşların bir araya gelmesiyle kurulur.
Ortaklıkların komandit, kolektif, anonim gibi çeşitleri vardır. Her birinin yapısı, yetkileri, sorumlulukları yasalarla saptanmıştır. Kişiler bu ortaklıkların hisse senetleri’nden alarak ortak olurlar. Hisse senedine aksiyon da denir. Bir ortak kaç lira yatırdıysa o değerde hisse senedi alır; şirketin karma (kazancına) da, zararına da elindeki hisse senetlerinin toplamı oranında katılır.
Komandit Ortaklık
Ticarî bir işletmeyi bir ticaret unvanı altında işletmek üzere kurulur. Ortaklığın alacaklılarına karşı ortaklardan bir, ya da birkaçının sorumluluğu sınırsızdır, öteki-lerininki koydukları sermayeyle sınırlıdır. Sorumu sınırsız olanlara «komanditer ortak» denilir. Komanditer ortakların, gerçek kişi olmaları şarttır. Tüzel kişiler ancak «komandite ortak» olabilirler.
Komanditerler, ortaklık işlerini görmeye yetkili değillerdir, komanditerlerin yetkileri içinde yaptıkları işleri de engelleyemezler; ancak, yıl sonlarında bilançoyu, defterleri incelemeye hakları vardır.
Kolektif Ortaklık
Ticarî bir iş yapmak üzere, bir ticaret unvanı altında, gerçek kişiler arasında kurulur. Sözleşmede aksi yazılı olmadıkça ortakların her birisi, ayrı ayrı ortaklığı yönetmek hakkını, görevini taşır. Sözleşme, ancak oy birliğiyle değiştirilebilir. Öteki kararlar, sözleşmede aksi yazılmadıkça, ortakların çoğunluğu ile verilir. Ortaklığın alacaklılarına karşı ortakların sorumluluğu sınırsızdır: Ortaklar, ortaklığın borçlarından, taahhütlerinden zincirleme (müteselsilen), bütün mallarıyla sorumludurlar.
Anonim Ortaklık
Büyük işletmeleri yürütmek için ufak sermayelerin birikmesiyle muazzam varlıklar meydana getirmek üzere kurulur. 500.000 liradan az olmamak üzere belirli bir sermayesi, bir ticaret unvanı vardır, ortaklığın sorumu da sermayesiyle sınırlıdır. Sermaye en az 500, en çok 5.000 liralık paylara (hisselere) bölünmüştür. Ortaklar, ortaklığın işlerinden yalnız koydukları, ya da taahhüt ettikleri sermaye mikta-nnca sorumludurlar. Sözleşmeye, «esas mukavele» denir. Anonim ortaklıklar, sözleşmede gösterilmek şartiyle, kanunla yasak olmayan her türlü iktisadî maksatlar, konular için, en az beş ortakla, Ticaret Bakanlığınca verilecek izinle kurulabilir.
Anonim ortaklığın başlıca organları şunlardır: Genel kurul (Umumî heyet), yönetim kurulu (idare meclisi), denetçiler (murakıplar).
