Tüketici olarak hak ve sorumluluklarımız nelerdir? Bir tüketici olarak neler yapmalıyız? Tüketici hakları ve bilinçli tüketici davranışları nasıl olmalıdır?
İnsanlar doğada tüketici konumunda bulunurlar. Doğal süreçler kapsamında tüketici konumunu koruyan insanlar örgütlenme biçimleri ve sosyalleşme gelişimleriyle tüketici ihtiyaçlarını belli hak ve sorumluluklar çevresinde elde etme yoluna gitmiş ve değişimler meydana getirirken bu değişimlere uyum sağlama tercihini kullanmıştır.
Kaynak: pixabay.com
Tüketici hak ve sorumlulukları genelde şu şekildedir:
Temel ihtiyaçların karşılanması isteği bir tüketici hakkıdır. Barınma, beslenme, korunma, geçinme gibi ihtiyaçlar insanları doğal ihtiyaçlarıdır, bunu arzu edebilirler. Bu ihtiyaçlar engellenemez. Çünkü insani ihtiyaçlardır. Ekonomik bunalımların olduğu dönemlerde dahil olmak üzere sosyal devlet anlayışı gereği olarak insanların temel ihtiyaçları mutlaka karşılanmalıdır ki zaten karşılanmaktadır.
Sağlıklı yaşama ve güvende olma hakkı insan hakkıdır. Bir tüketicinin sağlıklı yaşaması ve güvende olması devlet güvencesi altındadır. Ayrıca tüketilmeye hazır şeylerin insan sağlığını ve güvenliğini tehdit etmeyecek düzeyde bir özelliğe sahip olması gerekir. Aksi halde tüketicinin göreceği zarar, tazmin edilir.
Bilgi edinme hakkı tüketicinin en doğal hakkıdır. Tüketilmeye hazır bir malzeme hakkında tüketicinin bilgi edinmesi, öğrenmesi ve kullanım amaçlarını uygulaması herhangi bir mağduriyetin oluşmaması için gereklidir. Ayrıca tüketicilerin alış veriş yaptıkları esnada paketlerin üzerinde ürün hakkında net ve yanıltıcı olmayan ifadelerinde kullanılması gerekmektedir. Aksi takdirde bu tüketicinin kasten kandırılması anlamına gelir ki bu adli bir suçtur. Bunu fark eden bilinçli tüketicinin hemen ilgili makamlara başvurması gerekmektedir.
Kaynak: pixabay.com
Bir malın kusurları ve zararları bulunuyorsa tüketici bu kusurların giderilmesi için talepte bulunabilir. Ayrıca bir malın veya ürünün ekonomik anlamda hangisi tüketicinin karına göre ise onu satın alma hakkı tüketicinin tercihidir. Tüketiciler bu hak ve sorumluluklarını koruyabilmek için kamusal alanlarda örgütlenme, sesini duyurma, propaganda yapma hakkına da sahiptir.
Kaynak: pixabay.com
Her insan neye ihtiyacının olduğunu bilmeli ve ihtiyaçları doğrultusunda alışveriş yapmalıdır. İhtiyaç dışı yapılan alışverişlerin insana hiç bir yararı olmamak ile birlikte zararı vardır. Bilinçli tüketici dediğimiz kavram, ne zaman ne satın alacağını ve bu satın aldıklarını ne zaman ne şekilde tüketmesini iyi bilen bir tüketicidir. Bilinçli tüketicilerin bulunduğu toplum her zaman daha ileriye taşınır. Bilinçli tüketicinin nasıl olması gerektiği ile ilgili sloganlar da bu konuya daha fazla dikkat çekilmesini sağlamaktadır.
